Guru Granth Sahib (Page No. 54-59)

0
320

(ਪੰਨਾ ਨੰਬਰ 54-59)

ਸਿਰੀ ਰਾਗੁ, ਮਹਲਾ ੧ ॥

ਆਪੇ ਗੁਣ, ਆਪੇ ਕਥੈ ; ਆਪੇ ਸੁਣਿ, ਵੀਚਾਰੁ ॥ ਆਪੇ ਰਤਨੁ ਪਰਖਿ ਤੂੰ ; ਆਪੇ ਮੋਲੁ ਅਪਾਰੁ ॥ ਸਾਚਉ ਮਾਨੁ ਮਹਤੁ (ਥੋੜਾ ਮਹੱਤੁਅ ਵਾਙ) ਤੂੰ ; ਆਪੇ ਦੇਵਣਹਾਰੁ ॥੧॥ ਹਰਿ ਜੀਉ  ! ਤੂੰ ਕਰਤਾ ਕਰਤਾਰੁ ॥ ਜਿਉ (ਜਿਉਂ) ਭਾਵੈ, ਤਿਉ (ਤਿਉਂ) ਰਾਖੁ ਤੂੰ ; ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਮਿਲੈ ਆਚਾਰੁ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਆਪੇ ਹੀਰਾ ਨਿਰਮਲਾ ; ਆਪੇ ਰੰਗੁ ਮਜੀਠ ॥ ਆਪੇ ਮੋਤੀ ਊਜਲੋ (ਊੱਜਲੋ); ਆਪੇ ਭਗਤ ਬਸੀਠੁ ॥ ਗੁਰ ਕੈ ਸਬਦਿ ਸਲਾਹਣਾ ; ਘਟਿ ਘਟਿ, ਡੀਠੁ-ਅਡੀਠੁ ॥੨॥ ਆਪੇ ਸਾਗਰੁ ਬੋਹਿਥਾ ; ਆਪੇ ਪਾਰੁ-ਅਪਾਰੁ ॥ ਸਾਚੀ ਵਾਟ, ਸੁਜਾਣੁ ਤੂੰ ; ਸਬਦਿ ਲਘਾਵਣਹਾਰੁ (ਲੰਘਾਵਣਹਾਰ) ॥ ਨਿਡਰਿਆ (ਨਿਡਰਿਆਂ) ਡਰੁ ਜਾਣੀਐ; ਬਾਝੁ ਗੁਰੂ, ਗੁਬਾਰੁ (ਗ਼ੁਬਾਰ)॥੩॥ ਅਸਥਿਰੁ ਕਰਤਾ ਦੇਖੀਐ ; ਹੋਰੁ ਕੇਤੀ, ਆਵੈ ਜਾਇ ॥ ਆਪੇ ਨਿਰਮਲੁ ਏਕੁ ਤੂੰ ; ਹੋਰ, ਬੰਧੀ ਧੰਧੈ ਪਾਇ ॥ ਗੁਰਿ ਰਾਖੇ, ਸੇ ਉਬਰੇ ; ਸਾਚੇ ਸਿਉ (ਸਿਉਂ) ਲਿਵ ਲਾਇ ॥੪॥ ਹਰਿ ਜੀਉ ਸਬਦਿ ਪਛਾਣੀਐ ; ਸਾਚਿ ਰਤੇ (ਰੱਤੇ), ਗੁਰ ਵਾਕਿ ॥ ਤਿਤੁ ਤਨਿ, ਮੈਲੁ ਨ ਲਗਈ ; ਸਚ ਘਰਿ, ਜਿਸੁ ਓਤਾਕੁ(ਭਾਵ ਜਿਸ ਦੀ ਬੈਠਕ)॥ ਨਦਰਿ ਕਰੇ, ਸਚੁ ਪਾਈਐ ; ਬਿਨੁ ਨਾਵੈ (ਨਾਵੈਂ), ਕਿਆ ਸਾਕੁ  ? ॥੫॥ ਜਿਨੀ (ਜਿਨ੍ਹੀਂ) ਸਚੁ ਪਛਾਣਿਆ ; ਸੇ, ਸੁਖੀਏ ਜੁਗ ਚਾਰਿ ॥ ਹਉਮੈ ਤ੍ਰਿਸਨਾ (ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ) ਮਾਰਿ ਕੈ ; ਸਚੁ ਰਖਿਆ (ਰੱਖਿਆ) ਉਰ ਧਾਰਿ ॥ ਜਗ ਮਹਿ ਲਾਹਾ ਏਕੁ ਨਾਮੁ ; ਪਾਈਐ ਗੁਰ ਵੀਚਾਰਿ ॥੬॥ ਸਾਚਉ ਵਖਰੁ ਲਾਦੀਐ ; ਲਾਭੁ ਸਦਾ, ਸਚੁ ਰਾਸਿ ॥ ਸਾਚੀ ਦਰਗਹ ਬੈਸਈ (ਦਰਗ੍ਾ ਬੈਸ+ਈ) ; ਭਗਤਿ ਸਚੀ ਅਰਦਾਸਿ ॥ ਪਤਿ ਸਿਉ (ਸਿਉਂ) ਲੇਖਾ ਨਿਬੜੈ ; ਰਾਮ ਨਾਮੁ ਪਰਗਾਸਿ ॥੭॥ ਊਚਾ ਊਚਉ (ਊਚੌ) ਆਖੀਐ ; ਕਹਉ (ਕਹਉਂ), ਨ ਦੇਖਿਆ ਜਾਇ ॥ ਜਹ ਦੇਖਾ (ਜ੍ਹਾਂ ਦੇਖਾਂ), ਤਹ (ਤ੍ਹਾਂ) ਏਕੁ ਤੂੰ ; ਸਤਿਗੁਰਿ ਦੀਆ ਦਿਖਾਇ ॥ ਜੋਤਿ ਨਿਰੰਤਰਿ ਜਾਣੀਐ ; ਨਾਨਕ  ! ਸਹਜਿ ਸੁਭਾਇ ॥੮॥੩॥

ਸਿਰੀ ਰਾਗੁ, ਮਹਲਾ ੧ ॥

ਮਛੁਲੀ, ਜਾਲੁ (ਜਾਲ਼) ਨ ਜਾਣਿਆ ; ਸਰੁ ਖਾਰਾ ਅਸਗਾਹੁ (ਅਸਗਾਹ)॥ ਅਤਿ ਸਿਆਣੀ ਸੋਹਣੀ ; ਕਿਉ (ਕਿਉਂ) ਕੀਤੋ ਵੇਸਾਹੁ (ਵੇਸਾਹ) ? ॥ ਕੀਤੇ ਕਾਰਣਿ ਪਾਕੜੀ ; ਕਾਲੁ ਨ ਟਲੈ (ਟਲ਼ੈ) ਸਿਰਾਹੁ (ਥੋੜਾ ‘ਸਿਰਾਹੁਂ’ ਵਾਙ) ॥੧॥ ਭਾਈ ਰੇ  ! ਇਉ (ਇਉਂ), ਸਿਰਿ ਜਾਣਹੁ ਕਾਲੁ ॥ ਜਿਉ ਮਛੀ (ਜਿਉਂ ਮੱਛੀ), ਤਿਉ ਮਾਣਸਾ (ਤਿਉਂ ਮਾਣਸਾਂ) ; ਪਵੈ ਅਚਿੰਤਾ ਜਾਲੁ (ਜਾਲ਼) ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਸਭੁ ਜਗੁ ਬਾਧੋ (ਬਾਂਧੋ) ਕਾਲ ਕੋ ; ਬਿਨੁ ਗੁਰ, ਕਾਲੁ ਅਫਾਰੁ ॥ ਸਚਿ ਰਤੇ (ਰੱਤੇ), ਸੇ ਉਬਰੇ ; ਦੁਬਿਧਾ ਛੋਡਿ ਵਿਕਾਰ ॥ ਹਉ (ਹੌਂ), ਤਿਨ (ਤਿਨ੍ਹ) ਕੈ ਬਲਿਹਾਰਣੈ ; ਦਰਿ ਸਚੈ ਸਚਿਆਰ ॥੨॥ ਸੀਚਾਨੇ ਜਿਉ ਪੰਖੀਆ (ਸੀਚਾਨ੍ਹੇ ਜਿਉਂ ਪੰਖੀਆਂ) ; ਜਾਲੀ (ਜਾਲ਼ੀ) ਬਧਿਕ ਹਾਥਿ ॥ ਗੁਰਿ ਰਾਖੇ, ਸੇ ਉਬਰੇ ; ਹੋਰਿ, ਫਾਥੇ ਚੋਗੈ ਸਾਥਿ ॥ ਬਿਨੁ ਨਾਵੈ (ਨਾਵੈਂ), ਚੁਣਿ ਸੁਟੀਅਹਿ (ਸੁਟੀਐਂ); ਕੋਇ ਨ ਸੰਗੀ ਸਾਥਿ ॥੩॥ ਸਚੋ ਸਚਾ ਆਖੀਐ ; ਸਚੇ ਸਚਾ ਥਾਨੁ ॥ ਜਿਨੀ (ਜਿਨ੍ਹੀਂ) ਸਚਾ ਮੰਨਿਆ ; ਤਿਨ (ਤਿਨ੍ਹ) ਮਨਿ, ਸਚੁ ਧਿਆਨੁ ॥ ਮਨਿ, ਮੁਖਿ, ਸੂਚੇ ਜਾਣੀਅਹਿ (ਜਾਣੀਐਂ); ਗੁਰਮੁਖਿ ਜਿਨਾ (ਜਿਨ੍ਹਾਂ) ਗਿਆਨੁ ॥੪॥ ਸਤਿਗੁਰ ਅਗੈ (ਅੱਗੈ) ਅਰਦਾਸਿ ਕਰਿ ; ਸਾਜਨੁ ਦੇਇ (ਦੇ+ਇ) ਮਿਲਾਇ ॥ ਸਾਜਨਿ ਮਿਲਿਐ, ਸੁਖੁ ਪਾਇਆ ; ਜਮਦੂਤ ਮੁਏ, ਬਿਖੁ ਖਾਇ ॥ ਨਾਵੈ (ਨਾਵੈਂ) ਅੰਦਰਿ ਹਉ (ਹਉਂ) ਵਸਾਂ ; ਨਾਉ (ਨਾਉਂ), ਵਸੈ ਮਨਿ ਆਇ ॥੫॥ ਬਾਝੁ ਗੁਰੂ, ਗੁਬਾਰੁ (ਗ਼ੁਬਾਰ) ਹੈ ; ਬਿਨੁ ਸਬਦੈ, ਬੂਝ ਨ ਪਾਇ ॥ ਗੁਰਮਤੀ ਪਰਗਾਸੁ ਹੋਇ ; ਸਚਿ ਰਹੈ ਲਿਵ ਲਾਇ ॥ ਤਿਥੈ ਕਾਲੁ ਨ ਸੰਚਰੈ ; ਜੋਤੀ ਜੋਤਿ ਸਮਾਇ ॥੬॥ ਤੂੰ ਹੈ (ਹੈਂ) ਸਾਜਨੁ, ਤੂੰ ਸੁਜਾਣੁ ; ਤੂੰ ਆਪੇ ਮੇਲਣਹਾਰੁ (ਮੇਲ਼ਣਹਾਰ)॥ ਗੁਰ ਸਬਦੀ ਸਾਲਾਹੀਐ ; ਅੰਤੁ ਨ ਪਾਰਾਵਾਰੁ ॥ ਤਿਥੈ, ਕਾਲੁ ਨ ਅਪੜੈ (ਅੱਪੜੈ); ਜਿਥੈ, ਗੁਰ ਕਾ ਸਬਦੁ ਅਪਾਰੁ ॥੭॥ ਹੁਕਮੀ ਸਭੇ ਊਪਜਹਿ (ਊੱਪਜੈਂ); ਹੁਕਮੀ ਕਾਰ ਕਮਾਹਿ (ਕਮਾਹਿਂ)॥ ਹੁਕਮੀ, ਕਾਲੈ ਵਸਿ ਹੈ; ਹੁਕਮੀ, ਸਾਚਿ ਸਮਾਹਿ (ਸਮਾਹਿਂ)॥ ਨਾਨਕ  ! ਜੋ ਤਿਸੁ ਭਾਵੈ, ਸੋ ਥੀਐ ; ਇਨਾ ਜੰਤਾ (ਇਨ੍ਹਾਂ ਜੰਤਾਂ) ਵਸਿ, ਕਿਛੁ ਨਾਹਿ (ਨਾਹਿਂ)॥੮॥੪॥

(ਨੋਟ: ਉਕਤ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ‘ਰਹਾਉ’ ਤੁਕ ’ਚ ਦਰਜ ‘‘ਜਿਉ ਮਛੀ, ਤਿਉ ਮਾਣਸਾ (ਮਾਣਸਾਂ)..॥’’ ’ਚ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ‘ਮਾਣਸਾ’ ਨੂੰ ‘ਮਾਣਸਾਂ’ ਪੜ੍ਹਨ ਦੀ ਸੇਧ ਗੁਰਬਾਣੀ ’ਚ ਦਰਜ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਵਾਕ ‘‘ਪੁਛਾ ਦੇਵਾਂ ਮਾਣਸਾਂ; ਜੋਧ ਕਰਹਿ ਅਵਤਾਰ ॥’’ (ਮ: ੧/੧੨੪੨) ਤੋਂ ਲਈ ਗਈ ਹੈ।)

ਸਿਰੀ ਰਾਗੁ, ਮਹਲਾ ੧ ॥

ਮਨਿ ਜੂਠੈ, ਤਨਿ ਜੂਠਿ ਹੈ ; ਜਿਹਵਾ ਜੂਠੀ ਹੋਇ ॥ ਮੁਖਿ ਝੂਠੈ, ਝੂਠੁ ਬੋਲਣਾ ; ਕਿਉ (ਕਿਉਂ) ਕਰਿ ਸੂਚਾ ਹੋਇ  ? ॥ ਬਿਨੁ ਅਭ ਸਬਦ (ਭਾਵ ਸ਼ਬਦ-ਜਲ ਬਿਨਾਂ), ਨ ਮਾਂਜੀਐ ; ਸਾਚੇ ਤੇ ਸਚੁ ਹੋਇ ॥੧॥ ਮੁੰਧੇ  ! ਗੁਣਹੀਣੀ, ਸੁਖੁ ਕੇਹਿ (‘ਕੇਹ’ ਭਾਵ ਕਿਹੜਾ)  ?॥ ਪਿਰੁ ਰਲੀਆ (ਰਲੀਆਂ), ਰਸਿ ਮਾਣਸੀ ; ਸਾਚਿ ਸਬਦਿ ਸੁਖੁ ਨੇਹਿ (‘ਨੇਹ’ ਭਾਵ ਪਿਆਰ ਵਿੱਚ)॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਪਿਰੁ ਪਰਦੇਸੀ ਜੇ ਥੀਐ ; ਧਨ ਵਾਂਢੀ ਝੂਰੇਇ (ਝੂਰੇ+ਇ)॥ ਜਿਉ (ਜਿਉਂ) ਜਲਿ ਥੋੜੈ ਮਛੁਲੀ ; ਕਰਣ-ਪਲਾਵ ਕਰੇਇ (ਕਰੇ+ਇ)॥ ਪਿਰ ਭਾਵੈ, ਸੁਖੁ ਪਾਈਐ ; ਜਾ (ਜਾਂ), ਆਪੇ ਨਦਰਿ ਕਰੇਇ (ਕਰੇ+ਇ)॥੨॥ ਪਿਰੁ ਸਾਲਾਹੀ ਆਪਣਾ ; ਸਖੀ ਸਹੇਲੀ ਨਾਲਿ (ਨਾਲ਼)॥ ਤਨਿ ਸੋਹੈ, ਮਨੁ ਮੋਹਿਆ ; ਰਤੀ (ਰੱਤੀ) ਰੰਗਿ ਨਿਹਾਲਿ ॥ ਸਬਦਿ ਸਵਾਰੀ ਸੋਹਣੀ ; ਪਿਰੁ ਰਾਵੇ, ਗੁਣ ਨਾਲਿ ॥੩॥ ਕਾਮਣਿ ਕਾਮਿ ਨ ਆਵਈ (ਆਵ+ਈ); ਖੋਟੀ ਅਵਗਣਿਆਰਿ ॥ ਨਾ ਸੁਖੁ ਪੇਈਐ ਸਾਹੁਰੈ ; ਝੂਠਿ ਜਲੀ (ਜਲ਼ੀ) ਵੇਕਾਰਿ ॥ ਆਵਣੁ ਵੰਞਣੁ ਡਾਖੜੋ ; ਛੋਡੀ ਕੰਤਿ, ਵਿਸਾਰਿ ॥੪॥ ਪਿਰ ਕੀ ਨਾਰਿ ਸੁਹਾਵਣੀ ; ਮੁਤੀ ਸੋ ਕਿਤੁ ਸਾਦਿ ॥ ਪਿਰ ਕੈ ਕਾਮਿ, ਨ ਆਵਈ (ਆਵ+ਈ); ਬੋਲੇ ਫਾਦਿਲੁ (ਫ਼ਾਦਿਲ) ਬਾਦਿ ॥ ਦਰਿ ਘਰਿ ਢੋਈ ਨਾ ਲਹੈ ; ਛੂਟੀ ਦੂਜੈ ਸਾਦਿ ॥੫॥ ਪੰਡਿਤ ਵਾਚਹਿ ਪੋਥੀਆ (ਵਾਚਹਿਂ ਪੋਥੀਆਂ) ; ਨਾ ਬੂਝਹਿ (ਬੂਝੈਂ) ਵੀਚਾਰੁ ॥ ਅਨ ਕਉ ਮਤੀ ਦੇ ਚਲਹਿ (ਮੱਤੀਂ ਦੇ ਚਲਹਿਂ); ਮਾਇਆ ਕਾ ਵਾਪਾਰੁ ॥ ਕਥਨੀ ਝੂਠੀ ਜਗੁ ਭਵੈ ; ਰਹਣੀ ਸਬਦੁ ਸੁ ਸਾਰੁ ॥੬॥ ਕੇਤੇ ਪੰਡਿਤ ਜੋਤਕੀ ; ਬੇਦਾ ਕਰਹਿ (ਬੇਦਾਂ ਕਰਹਿਂ) ਬੀਚਾਰੁ ॥ ਵਾਦਿ ਵਿਰੋਧਿ ਸਲਾਹਣੇ ; ਵਾਦੇ ਆਵਣੁ ਜਾਣੁ ॥ ਬਿਨੁ ਗੁਰ ਕਰਮ, ਨ ਛੁਟਸੀ ; ਕਹਿ (ਕਹ) ਸੁਣਿ ਆਖਿ ਵਖਾਣੁ ॥੭॥ ਸਭਿ ਗੁਣਵੰਤੀ ਆਖੀਅਹਿ (ਆਖੀਐਂ) ; ਮੈ, ਗੁਣੁ ਨਾਹੀ (ਨਾਹੀਂ) ਕੋਇ ॥ ਹਰਿ ਵਰੁ ਨਾਰਿ ਸੁਹਾਵਣੀ; ਮੈ, ਭਾਵੈ ਪ੍ਰਭੁ ਸੋਇ ॥ ਨਾਨਕ  ! ਸਬਦਿ ਮਿਲਾਵੜਾ ; ਨਾ ਵੇਛੋੜਾ ਹੋਇ ॥੮॥੫॥

ਸਿਰੀ ਰਾਗੁ, ਮਹਲਾ ੧ ॥

ਜਪੁ ਤਪੁ ਸੰਜਮੁ ਸਾਧੀਐ ; ਤੀਰਥਿ ਕੀਚੈ ਵਾਸੁ ॥ ਪੁੰਨ ਦਾਨ ਚੰਗਿਆਈਆ (ਚੰਗਿਆਈਆਂ) ; ਬਿਨੁ ਸਾਚੇ, ਕਿਆ ਤਾਸੁ (ਭਾਵ ਉਸ ਦਾ ਕੀ ਲਾਭ) ? ॥ ਜੇਹਾ ਰਾਧੇ, ਤੇਹਾ ਲੁਣੈ ; ਬਿਨੁ ਗੁਣ, ਜਨਮੁ ਵਿਣਾਸੁ (ਵਿਣਾਸ਼)॥੧॥ ਮੁੰਧੇ  ! ਗੁਣ ਦਾਸੀ, ਸੁਖੁ ਹੋਇ ॥ ਅਵਗਣ ਤਿਆਗਿ, ਸਮਾਈਐ ; ਗੁਰਮਤਿ ਪੂਰਾ ਸੋਇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਵਿਣੁ ਰਾਸੀ ਵਾਪਾਰੀਆ ; ਤਕੇ ਕੁੰਡਾ (ਤੱਕੇ ਕੁੰਡਾਂ) ਚਾਰਿ ॥ ਮੂਲੁ ਨ ਬੁਝੈ ਆਪਣਾ ; ਵਸਤੁ ਰਹੀ ਘਰ ਬਾਰਿ ॥ ਵਿਣੁ ਵਖਰ, ਦੁਖੁ ਅਗਲਾ (ਭਾਵਬਹੁਤਾ); ਕੂੜਿ ਮੁਠੀ ਕੂੜਿਆਰਿ ॥੨॥ ਲਾਹਾ ਅਹਿ-ਨਿਸਿ ਨਉਤਨਾ ; ਪਰਖੇ ਰਤਨੁ ਵੀਚਾਰਿ ॥ ਵਸਤੁ ਲਹੈ ਘਰਿ ਆਪਣੈ ; ਚਲੈ ਕਾਰਜੁ ਸਾਰਿ ॥ ਵਣਜਾਰਿਆ ਸਿਉ (ਵਣਜਾਰਿਆਂ ਸਿਉਂ) ਵਣਜੁ ਕਰਿ ; ਗੁਰਮੁਖਿ ਬ੍ਰਹਮੁ ਬੀਚਾਰਿ ॥੩॥ ਸੰਤਾਂ ਸੰਗਤਿ ਪਾਈਐ ; ਜੇ ਮੇਲੇ ਮੇਲਣਹਾਰੁ (ਮੇਲ਼ੇ ਮੇਲ਼ਣਹਾਰ) ॥ ਮਿਲਿਆ ਹੋਇ, ਨ ਵਿਛੁੜੈ ; ਜਿਸੁ ਅੰਤਰਿ ਜੋਤਿ ਅਪਾਰ ॥ ਸਚੈ ਆਸਣਿ, ਸਚਿ ਰਹੈ ; ਸਚੈ ਪ੍ਰੇਮ ਪਿਆਰ ॥੪॥ ਜਿਨੀ (ਜਿਨ੍ਹੀਂ) ਆਪੁ ਪਛਾਣਿਆ ; ਘਰ ਮਹਿ ਮਹਲੁ ਸੁਥਾਇ (ਸੁਥਾਂਇ)॥ ਸਚੇ ਸੇਤੀ ਰਤਿਆ (ਰੱਤਿਆਂ); ਸਚੋ ਪਲੈ (ਪੱਲੈ) ਪਾਇ ॥ ਤ੍ਰਿਭਵਣਿ ਸੋ ਪ੍ਰਭੁ ਜਾਣੀਐ ; ਸਾਚੋ ਸਾਚੈ ਨਾਇ (ਨਾਇਂ)॥੫॥ ਸਾ ਧਨ ਖਰੀ ਸੁਹਾਵਣੀ ; ਜਿਨਿ (ਜਿਨ੍ਹ), ਪਿਰੁ ਜਾਤਾ ਸੰਗਿ ॥ ਮਹਲੀ ਮਹਲਿ ਬੁਲਾਈਐ ; ਸੋ ਪਿਰੁ ਰਾਵੇ ਰੰਗਿ ॥ ਸਚਿ ਸੁਹਾਗਣਿ, ਸਾ ਭਲੀ ; ਪਿਰਿ ਮੋਹੀ, ਗੁਣ ਸੰਗਿ ॥੬॥ ਭੂਲੀ ਭੂਲੀ ਥਲਿ ਚੜਾ (ਚੜ੍ਹਾਂ); ਥਲਿ ਚੜਿ (ਚੜ੍ਹ) ਡੂਗਰਿ ਜਾਉ (ਜਾਉਂ)॥ ਬਨ ਮਹਿ ਭੂਲੀ ਜੇ ਫਿਰਾ (ਫਿਰਾਂ); ਬਿਨੁ ਗੁਰ, ਬੂਝ ਨ ਪਾਉ (ਪਾਉਂ)॥ ਨਾਵਹੁ (ਨਾਂਵੋਂ) ਭੂਲੀ ਜੇ ਫਿਰਾ (ਫਿਰਾਂ); ਫਿਰਿ ਫਿਰਿ ਆਵਉ ਜਾਉ (ਆਵਉਂ ਜਾਉਂ) ॥੭॥ ਪੁਛਹੁ ਜਾਇ ਪਧਾਊਆ (ਪਧਾਊਆਂ) ; ਚਲੇ ਚਾਕਰ ਹੋਇ ॥ ਰਾਜਨੁ ਜਾਣਹਿ (ਜਾਣਹਿਂ) ਆਪਣਾ ; ਦਰਿ ਘਰਿ ਠਾਕ ਨ ਹੋਇ ॥ ਨਾਨਕ  ! ਏਕੋ ਰਵਿ ਰਹਿਆ ; ਦੂਜਾ ਅਵਰੁ ਨ ਕੋਇ ॥੮॥੬॥

ਸਿਰੀ ਰਾਗੁ, ਮਹਲਾ ੧ ॥

ਗੁਰ ਤੇ ਨਿਰਮਲੁ ਜਾਣੀਐ ; ਨਿਰਮਲ ਦੇਹ ਸਰੀਰੁ ॥ ਨਿਰਮਲੁ ਸਾਚੋ ਮਨਿ ਵਸੈ ; ਸੋ ਜਾਣੈ ਅਭ ਪੀਰ (ਭਾਵ ਹਿਰਦੇ ਦੀ ਪੀੜ)॥ ਸਹਜੈ ਤੇ ਸੁਖੁ ਅਗਲੋ ; ਨਾ ਲਾਗੈ ਜਮ ਤੀਰੁ ॥੧॥ ਭਾਈ ਰੇ  ! ਮੈਲੁ ਨਾਹੀ (ਨਾਹੀਂ); ਨਿਰਮਲ ਜਲਿ ਨਾਇ (ਨ੍ਹਾਇ)॥ ਨਿਰਮਲੁ ਸਾਚਾ ਏਕੁ ਤੂ ; ਹੋਰੁ, ਮੈਲੁ ਭਰੀ ਸਭ ਜਾਇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਹਰਿ ਕਾ ਮੰਦਰੁ ਸੋਹਣਾ ; ਕੀਆ ਕਰਣੈਹਾਰਿ ॥ ਰਵਿ ਸਸਿ ਦੀਪ, ਅਨੂਪ ਜੋਤਿ ; ਤ੍ਰਿਭਵਣਿ ਜੋਤਿ ਅਪਾਰ ॥ ਹਾਟ ਪਟਣ ਗੜ (ਗੜ੍ਹ) ਕੋਠੜੀ ; ਸਚੁ ਸਉਦਾ ਵਾਪਾਰ ॥੨॥ ਗਿਆਨ ਅੰਜਨੁ, ਭੈ ਭੰਜਨਾ ; ਦੇਖੁ ਨਿਰੰਜਨ ਭਾਇ ॥ ਗੁਪਤੁ ਪ੍ਰਗਟੁ ਸਭ ਜਾਣੀਐ ; ਜੇ ਮਨੁ ਰਾਖੈ ਠਾਇ (ਠਾਂਇ)॥ ਐਸਾ ਸਤਿਗੁਰੁ ਜੇ ਮਿਲੈ ; ਤਾ (ਤਾਂ) ਸਹਜੇ ਲਏ ਮਿਲਾਇ ॥੩॥ ਕਸਿ ਕਸਵਟੀ (ਕਸਵੱਟੀ) ਲਾਈਐ ; ਪਰਖੇ ਹਿਤੁ ਚਿਤੁ ਲਾਇ ॥ ਖੋਟੇ ਠਉਰ ਨ ਪਾਇਨੀ ; ਖਰੇ ਖਜਾਨੈ (ਖ਼ਜ਼ਾਨੈ) ਪਾਇ ॥ ਆਸ ਅੰਦੇਸਾ (ਅੰਦੇਸ਼ਾ) ਦੂਰਿ ਕਰਿ ; ਇਉ (ਇਉਂ) ਮਲੁ ਜਾਇ, ਸਮਾਇ ॥੪॥ ਸੁਖ ਕਉ ਮਾਗੈ (ਮਾਂਗੈ) ਸਭੁ ਕੋ ; ਦੁਖੁ ਨ ਮਾਗੈ (ਮਾਂਗੈ) ਕੋਇ ॥ ਸੁਖੈ ਕਉ ਦੁਖੁ ਅਗਲਾ ; ਮਨਮੁਖਿ ਬੂਝ ਨ ਹੋਇ ॥ ਸੁਖ ਦੁਖ ਸਮ ਕਰਿ ਜਾਣੀਅਹਿ (ਜਾਣੀਐਂ); ਸਬਦਿ, ਭੇਦਿ ਸੁਖੁ ਹੋਇ ॥੫॥ ਬੇਦੁ ਪੁਕਾਰੇ ਵਾਚੀਐ ; ਬਾਣੀ ਬ੍ਰਹਮ ਬਿਆਸੁ ॥ ਮੁਨਿ ਜਨ ਸੇਵਕ ਸਾਧਿਕਾ ; ਨਾਮਿ ਰਤੇ (ਰੱਤੇ) ਗੁਣਤਾਸੁ ॥ ਸਚਿ ਰਤੇ (ਰੱਤੇ) ਸੇ ਜਿਣਿ ਗਏ ; ਹਉ (ਹਉਂ), ਸਦ ਬਲਿਹਾਰੈ ਜਾਸੁ ॥੬॥ ਚਹੁ (ਚਹੁਂ) ਜੁਗਿ ਮੈਲੇ (ਮੈਲ਼ੇ), ਮਲੁ ਭਰੇ ; ਜਿਨ (ਜਿਨ੍ਹ) ਮੁਖਿ ਨਾਮੁ ਨ ਹੋਇ ॥ ਭਗਤੀ ਭਾਇ ਵਿਹੂਣਿਆ ; ਮੁਹੁ (ਮੁੰਹ) ਕਾਲਾ ਪਤਿ ਖੋਇ ॥ ਜਿਨੀ (ਜਿਨ੍ਹੀਂ) ਨਾਮੁ ਵਿਸਾਰਿਆ ; ਅਵਗਣ ਮੁਠੀ ਰੋਇ ॥੭॥ ਖੋਜਤ ਖੋਜਤ ਪਾਇਆ ; ਡਰੁ ਕਰਿ ਮਿਲੈ ਮਿਲਾਇ ॥ ਆਪੁ ਪਛਾਣੈ ਘਰਿ ਵਸੈ ; ਹਉਮੈ ਤ੍ਰਿਸਨਾ (ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ) ਜਾਇ ॥ ਨਾਨਕ  ! ਨਿਰਮਲ ਊਜਲੇ (ਊੱਜਲੇ) ; ਜੋ ਰਾਤੇ (ਰਾੱਤੇ) ਹਰਿ ਨਾਇ (ਨਾਇਂ)॥੮॥੭॥

ਸਿਰੀ ਰਾਗੁ, ਮਹਲਾ ੧ ॥

ਸੁਣਿ ਮਨ ਭੂਲੇ ਬਾਵਰੇ  ! ਗੁਰ ਕੀ ਚਰਣੀ ਲਾਗੁ ॥ ਹਰਿ ਜਪਿ, ਨਾਮੁ ਧਿਆਇ ਤੂ (ਤੂੰ); ਜਮੁ ਡਰਪੈ ਦੁਖ ਭਾਗੁ ॥ ਦੂਖੁ ਘਣੋ ਦੋਹਾਗਣੀ ; ਕਿਉ (ਕਿਉਂ) ਥਿਰੁ ਰਹੈ ਸੁਹਾਗੁ ॥੧॥ ਭਾਈ ਰੇ  ! ਅਵਰੁ ਨਾਹੀ (ਨਾਹੀਂ), ਮੈ ਥਾਉ (ਮੈਂ ਥਾਉਂ) ॥ ਮੈ, ਧਨੁ ਨਾਮੁ ਨਿਧਾਨੁ ਹੈ ; ਗੁਰਿ, ਦੀਆ ਬਲਿ ਜਾਉ (ਜਾਉਂ)॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ਗੁਰਮਤਿ ਪਤਿ ਸਾਬਾਸਿ (ਸ਼ਾਬਾਸ਼) ਤਿਸੁ ; ਤਿਸ ਕੈ ਸੰਗਿ ਮਿਲਾਉ (ਮਿਲਾਉਂ)॥ ਤਿਸੁ ਬਿਨੁ ਘੜੀ ਨ ਜੀਵਊ (ਜੀਵਊਂ); ਬਿਨੁ ਨਾਵੈ (ਨਾਵੈਂ) ਮਰਿ ਜਾਉ (ਜਾਉਂ)॥ ਮੈ ਅੰਧੁਲੇ, ਨਾਮੁ ਨ ਵੀਸਰੈ ; ਟੇਕ ਟਿਕੀ ਘਰਿ ਜਾਉ (ਜਾਉਂ)॥੨॥ ਗੁਰੂ ਜਿਨਾ (ਜਿਨ੍ਹਾਂ) ਕਾ ਅੰਧੁਲਾ ; ਚੇਲੇ ਨਾਹੀ ਠਾਉ (ਨਾਹੀਂ ਠਾਉਂ) ॥ ਬਿਨੁ ਸਤਿਗੁਰ, ਨਾਉ (ਨਾਉਂ) ਨ ਪਾਈਐ ; ਬਿਨੁ ਨਾਵੈ (ਨਾਵੈਂ) ਕਿਆ ਸੁਆਉ  ? ॥ ਆਇ ਗਇਆ ਪਛੁਤਾਵਣਾ ; ਜਿਉ (ਜਿਉਂ) ਸੁੰਞੈ ਘਰਿ ਕਾਉ (ਕਾਂਉ)॥੩॥ ਬਿਨੁ ਨਾਵੈ (ਨਾਵੈਂ) ਦੁਖੁ ਦੇਹੁਰੀ ; ਜਿਉ (ਜਿਉਂ) ਕਲਰ ਕੀ ਭੀਤਿ ॥ ਤਬ ਲਗੁ, ਮਹਲੁ ਨ ਪਾਈਐ ; ਜਬ ਲਗੁ ਸਾਚੁ ਨ ਚੀਤਿ ॥ ਸਬਦਿ ਰਪੈ, ਘਰੁ ਪਾਈਐ ; ਨਿਰਬਾਣੀ ਪਦੁ ਨੀਤਿ ॥੪॥ ਹਉ (ਹਉਂ), ਗੁਰ ਪੂਛਉ (ਪੂਛਊਂ) ਆਪਣੇ ; ਗੁਰ ਪੁਛਿ (ਪੁੱਛ), ਕਾਰ ਕਮਾਉ (ਕਮਾਉਂ)॥ ਸਬਦਿ, ਸਲਾਹੀ (ਸਲਾਹੀਂ) ਮਨਿ ਵਸੈ ; ਹਉਮੈ ਦੁਖੁ ਜਲਿ (ਜਲ਼) ਜਾਉ ॥ ਸਹਜੇ ਹੋਇ ਮਿਲਾਵੜਾ ; ਸਾਚੇ ਸਾਚਿ ਮਿਲਾਉ ॥੫॥ ਸਬਦਿ ਰਤੇ (ਰੱਤੇ) ਸੇ ਨਿਰਮਲੇ ; ਤਜਿ, ਕਾਮ ਕ੍ਰੋਧੁ ਅਹੰਕਾਰੁ ॥ ਨਾਮੁ ਸਲਾਹਨਿ ਸਦ ਸਦਾ ; ਹਰਿ ਰਾਖਹਿ (ਰਾਖਹਿਂ) ਉਰ ਧਾਰਿ ॥ ਸੋ ਕਿਉ ਮਨਹੁ (ਕਿਉਂ ਮਨੋਂ) ਵਿਸਾਰੀਐ ? ਸਭ ਜੀਆ (ਜੀਆਂ) ਕਾ ਆਧਾਰੁ ॥੬॥ ਸਬਦਿ ਮਰੈ, ਸੋ ਮਰਿ ਰਹੈ ; ਫਿਰਿ, ਮਰੈ ਨ ਦੂਜੀ ਵਾਰ ॥ ਸਬਦੈ ਹੀ ਤੇ ਪਾਈਐ ; ਹਰਿ ਨਾਮੇ ਲਗੈ ਪਿਆਰੁ ॥ ਬਿਨੁ ਸਬਦੈ, ਜਗੁ ਭੂਲਾ ਫਿਰੈ ; ਮਰਿ ਜਨਮੈ ਵਾਰੋ ਵਾਰ ॥੭॥ ਸਭ ਸਾਲਾਹੈ ਆਪ ਕਉ ; ਵਡਹੁ (ਵਡੋਂ) ਵਡੇਰੀ ਹੋਇ ॥ ਗੁਰ ਬਿਨੁ, ਆਪੁ ਨ ਚੀਨੀਐ ; ਕਹੇ ਸੁਣੇ, ਕਿਆ ਹੋਇ  ? ॥ ਨਾਨਕ  ! ਸਬਦਿ ਪਛਾਣੀਐ ; ਹਉਮੈ ਕਰੈ ਨ ਕੋਇ ॥੮॥੮॥

ਸਿਰੀ ਰਾਗੁ, ਮਹਲਾ ੧ ॥

ਬਿਨੁ ਪਿਰ, ਧਨ ਸੀਗਾਰੀਐ (ਸ਼ੀਂਗਾਰੀਐ); ਜੋਬਨੁ ਬਾਦਿ ਖੁਆਰੁ (ਖ਼ੁਆਰ)॥ ਨਾ ਮਾਣੇ ਸੁਖਿ ਸੇਜੜੀ ; ਬਿਨੁ ਪਿਰ, ਬਾਦਿ (ਭਾਵ ਵਿਅਰਥ) ਸੀਗਾਰੁ (ਸ਼ੀਂਗਾਰ)॥ ਦੂਖੁ ਘਣੋ ਦੋਹਾਗਣੀ ; ਨਾ ਘਰਿ ਸੇਜ ਭਤਾਰੁ ॥੧॥ ਮਨ ਰੇ  ! ਰਾਮ ਜਪਹੁ, ਸੁਖੁ ਹੋਇ ॥ ਬਿਨੁ ਗੁਰ, ਪ੍ਰੇਮੁ ਨ ਪਾਈਐ ; ਸਬਦਿ ਮਿਲੈ, ਰੰਗੁ ਹੋਇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਗੁਰ ਸੇਵਾ, ਸੁਖੁ ਪਾਈਐ ; ਹਰਿ ਵਰੁ ਸਹਜਿ ਸੀਗਾਰੁ (ਸ਼ੀਂਗਾਰ)॥ ਸਚਿ, ਮਾਣੇ ਪਿਰ ਸੇਜੜੀ ; ਗੂੜਾ (ਗੂੜ੍ਹਾ) ਹੇਤੁ ਪਿਆਰੁ ॥ ਗੁਰਮੁਖਿ ਜਾਣਿ, ਸਿਞਾਣੀਐ ; ਗੁਰਿ, ਮੇਲੀ (ਮੇਲ਼ੀ) ਗੁਣ ਚਾਰੁ ॥੨॥ ਸਚਿ ਮਿਲਹੁ ਵਰ ਕਾਮਣੀ ; ਪਿਰਿ ਮੋਹੀ, ਰੰਗੁ ਲਾਇ ॥ ਮਨੁ ਤਨੁ ਸਾਚਿ ਵਿਗਸਿਆ ; ਕੀਮਤਿ ਕਹਣੁ ਨ ਜਾਇ ॥ ਹਰਿ ਵਰੁ ਘਰਿ ਸੋਹਾਗਣੀ ; ਨਿਰਮਲ ਸਾਚੈ ਨਾਇ (ਨਾਇਂ)॥੩॥ ਮਨ ਮਹਿ ਮਨੂਆ ਜੇ ਮਰੈ ; ਤਾ (ਤਾਂ), ਪਿਰੁ ਰਾਵੈ ਨਾਰਿ ॥ ਇਕਤੁ ਤਾਗੈ ਰਲਿ ਮਿਲੈ (ਰਲ਼ ਮਿਲ਼ੈ) ; ਗਲਿ ਮੋਤੀਅਨ ਕਾ ਹਾਰੁ ॥ ਸੰਤ ਸਭਾ ਸੁਖੁ ਊਪਜੈ ; ਗੁਰਮੁਖਿ ਨਾਮ ਅਧਾਰੁ ॥੪॥ ਖਿਨ ਮਹਿ ਉਪਜੈ, ਖਿਨਿ ਖਪੈ ; ਖਿਨੁ ਆਵੈ, ਖਿਨੁ ਜਾਇ ॥ ਸਬਦੁ ਪਛਾਣੈ, ਰਵਿ ਰਹੈ ; ਨਾ ਤਿਸੁ, ਕਾਲੁ ਸੰਤਾਇ ॥ ਸਾਹਿਬੁ ਅਤੁਲੁ (ਅਤੁੱਲ), ਨ ਤੋਲੀਐ ; ਕਥਨਿ ਨ ਪਾਇਆ ਜਾਇ ॥੫॥ ਵਾਪਾਰੀ ਵਣਜਾਰਿਆ ; ਆਏ ਵਜਹੁ (ਵਜ੍ਹਾ) ਲਿਖਾਇ ॥ ਕਾਰ ਕਮਾਵਹਿ (ਕਮਾਵਹਿਂ) ਸਚ ਕੀ ; ਲਾਹਾ ਮਿਲੈ ਰਜਾਇ (ਰਜ਼ਾਇ)॥ ਪੂੰਜੀ ਸਾਚੀ, ਗੁਰੁ ਮਿਲੈ ; ਨਾ ਤਿਸੁ ਤਿਲੁ ਨ ਤਮਾਇ (ਤਮਾ+ਇ)॥੬॥ ਗੁਰਮੁਖਿ ਤੋਲਿ ਤੁੋਲਾਇਸੀ (ਤੁਲਾਇਸੀ); ਸਚੁ ਤਰਾਜੀ ਤੋਲੁ ॥ ਆਸਾ ਮਨਸਾ (ਮਨਸ਼ਾ) ਮੋਹਣੀ ; ਗੁਰਿ ਠਾਕੀ, ਸਚੁ ਬੋਲੁ ॥ ਆਪਿ ਤੁਲਾਏ ਤੋਲਸੀ ; ਪੂਰੇ ਪੂਰਾ ਤੋਲੁ ॥੭॥ ਕਥਨੈ ਕਹਣਿ ਨ ਛੁਟੀਐ ; ਨਾ ਪੜਿ (ਪੜ੍ਹ) ਪੁਸਤਕ ਭਾਰ ॥ ਕਾਇਆ (ਕਾਇਆਂ) ਸੋਚ ਨ ਪਾਈਐ ; ਬਿਨੁ ਹਰਿ ਭਗਤਿ ਪਿਆਰ ॥ ਨਾਨਕ  ! ਨਾਮੁ ਨ ਵੀਸਰੈ ; ਮੇਲੇ (ਮੇਲ਼ੇ) ਗੁਰੁ ਕਰਤਾਰ ॥੮॥੯॥

ਸਿਰੀ ਰਾਗੁ, ਮਹਲਾ ੧ ॥

ਸਤਿਗੁਰੁ ਪੂਰਾ ਜੇ ਮਿਲੈ ; ਪਾਈਐ ਰਤਨੁ ਬੀਚਾਰੁ ॥ ਮਨੁ ਦੀਜੈ ਗੁਰ ਆਪਣੇ ; ਪਾਈਐ ਸਰਬ ਪਿਆਰੁ ॥ ਮੁਕਤਿ ਪਦਾਰਥੁ ਪਾਈਐ ; ਅਵਗਣ ਮੇਟਣਹਾਰੁ ॥੧॥ ਭਾਈ ਰੇ  ! ਗੁਰ ਬਿਨੁ ਗਿਆਨੁ ਨ ਹੋਇ ॥ ਪੂਛਹੁ ਬ੍ਰਹਮੇ ਨਾਰਦੈ ; ਬੇਦ ਬਿਆਸੈ ਕੋਇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਗਿਆਨੁ, ਧਿਆਨੁ, ਧੁਨਿ ਜਾਣੀਐ ; ਅਕਥੁ (ਅਕੱਥ) ਕਹਾਵੈ ਸੋਇ ॥ ਸਫਲਿਓ ਬਿਰਖੁ ਹਰੀਆਵਲਾ ; ਛਾਵ (ਛਾਂਵ) ਘਣੇਰੀ ਹੋਇ ॥ ਲਾਲ ਜਵੇਹਰ ਮਾਣਕੀ ; ਗੁਰ ਭੰਡਾਰੈ ਸੋਇ ॥੨॥ ਗੁਰ ਭੰਡਾਰੈ ਪਾਈਐ ; ਨਿਰਮਲ ਨਾਮ ਪਿਆਰੁ ॥ ਸਾਚੋ ਵਖਰੁ ਸੰਚੀਐ ; ਪੂਰੈ ਕਰਮਿ ਅਪਾਰੁ ॥ ਸੁਖਦਾਤਾ ਦੁਖ ਮੇਟਣੋ ; ਸਤਿਗੁਰੁ ਅਸੁਰ (ਅਸੁੱਰ) ਸੰਘਾਰੁ ॥੩॥ ਭਵਜਲੁ ਬਿਖਮੁ ਡਰਾਵਣੋ ; ਨਾ ਕੰਧੀ, ਨਾ ਪਾਰੁ ॥ ਨਾ ਬੇੜੀ, ਨਾ ਤੁਲਹੜਾ ; ਨਾ ਤਿਸੁ ਵੰਝੁ ਮਲਾਰੁ ॥ ਸਤਿਗੁਰੁ, ਭੈ ਕਾ ਬੋਹਿਥਾ ; ਨਦਰੀ ਪਾਰਿ ਉਤਾਰੁ ॥੪॥ ਇਕੁ ਤਿਲੁ ਪਿਆਰਾ ਵਿਸਰੈ ; ਦੁਖੁ ਲਾਗੈ, ਸੁਖੁ ਜਾਇ ॥ ਜਿਹਵਾ ਜਲਉ ਜਲਾਵਣੀ (ਜਲ਼ੌ, ਜਲ਼ਾਵਣੀ); ਨਾਮੁ ਨ ਜਪੈ ਰਸਾਇ ॥ ਘਟੁ ਬਿਨਸੈ, ਦੁਖੁ ਅਗਲੋ (ਭਾਵ ਬਹੁਤਾ); ਜਮੁ ਪਕੜੈ ਪਛੁਤਾਇ ॥੫॥ ਮੇਰੀ ਮੇਰੀ ਕਰਿ ਗਏ ; ਤਨੁ ਧਨੁ ਕਲਤੁ (ਕਲੱਤ) ਨ ਸਾਥਿ ॥ ਬਿਨੁ ਨਾਵੈ (ਨਾਵੈਂ) , ਧਨੁ ਬਾਦਿ ਹੈ ; ਭੂਲੋ, ਮਾਰਗਿ ਆਥਿ ॥ ਸਾਚਉ ਸਾਹਿਬੁ ਸੇਵੀਐ ; ਗੁਰਮੁਖਿ ਅਕਥੋ (ਅਕੱਥੋ) ਕਾਥਿ ॥੬॥ ਆਵੈ ਜਾਇ ਭਵਾਈਐ ; ਪਇਐ ਕਿਰਤਿ ਕਮਾਇ ॥ ਪੂਰਬਿ ਲਿਖਿਆ, ਕਿਉ (ਕਿਉਂ) ਮੇਟੀਐ  ? ਲਿਖਿਆ ਲੇਖੁ ਰਜਾਇ (ਰਜ਼ਾਇ)॥ ਬਿਨੁ ਹਰਿ ਨਾਮ, ਨ ਛੁਟੀਐ ; ਗੁਰਮਤਿ ਮਿਲੈ ਮਿਲਾਇ ॥੭॥ ਤਿਸੁ ਬਿਨੁ, ਮੇਰਾ ਕੋ ਨਹੀ (ਨਹੀਂ); ਜਿਸ ਕਾ ਜੀਉ ਪਰਾਨੁ ॥ ਹਉਮੈ ਮਮਤਾ ਜਲਿ ਬਲਉ (ਜਲ਼ ਬਲ਼ੌ); ਲੋਭੁ ਜਲਉ (ਜਲ਼ੌ) ਅਭਿਮਾਨੁ ॥ ਨਾਨਕ  ! ਸਬਦੁ ਵੀਚਾਰੀਐ ; ਪਾਈਐ ਗੁਣੀ ਨਿਧਾਨੁ ॥੮॥੧੦॥