ਲੈ: ਕਰਨਲ ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨਿਸ਼ਾਨ ਜੀ !

ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕਾ ਖ਼ਾਲਸਾ, ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕੀ ਫ਼ਤਿਹ।

ਮਿਤੀ 4 ਅਪ੍ਰੈਲ 2018

ਲੈ: ਕਰਨਲ ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨਿਸ਼ਾਨ ਜੀ ! ਮੇਰੇ 30 ਮਾਰਚ ਦੇ ਪੱਤਰ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਆਪ ਜੀ ਦਾ ਪੱਤਰ 3 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ। ਮੈਂ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਉਡੀਕ ਰਿਹਾ ਸੀ ਪਰ ਤੁਸੀਂ ਤਾਂ ਵਿਚਾਰ ਚਰਚਾ ਦਾ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਹੀ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਨਿਸ਼ਾਨ ਜੀ !  ਕੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਬੇਨਤੀਆਂ ਕਰਨ ’ਤੇ ਵੀ ਤੁਸੀਂ ਵਿਚਾਰ ਚਰਚਾ ਕਰਨ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਹੋ ?  ਜੇ ਸ. ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਵੱਲੋਂ ਵਰਤੀ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ’ਤੇ ਆਪ ਜੀ ਨੂੰ ਕੋਈ ਇਤਰਾਜ਼ ਹੈ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਈ-ਮੇਲ ਪਤਾ, ਇਸ ਗਰੁੱਪ ਵਿੱਚੋਂ ਹਟਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਵਿਚਾਰ ਚਰਚਾ ਤਾਂ ਆਪ ਜੀ ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਬਾਕੀ ਸੱਜਣ ਤਾਂ ਇਸ ਦਾ ਆਨੰਦ ਮਾਣ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੀ ਕਿਸੇ ਟਿੱਪਣੀ ਕਾਰਨ, ਵਿਚਾਰ ਚਰਚਾ ਨੂੰ ਹੀ ਬੰਦ ਕਰ ਦੇਣਾ, ਇਹ ਦਲੀਲ ਤਾਂ ਮੰਨਣ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹੈ; ਜਿਵੇਂ ਕਿ

(1). ਗੁੱਟਬੰਦੀ ਸਬੰਧੀ ਬੇਨਤੀ ਹੈ ਕਿ ਮੈਂ ਇਹ, ਡਾ ਅਨੁਰਾਗ ਸਿੰਘ ਦੇ ਪੱਤਰ (26/7/2017) ਦੇ ਅਧਾਰ ’ਤੇ ਹੀ ਲਿਖਿਆ ਸੀ।

ਅੱਗੇ ਆਪ ਜੀ ਲਿਖਦੇ ਹੋ, “ਅਨੁਰਾਗ ਸਿੰਘ ਨੇ ਜ਼ਰੂਰ ਕਿਸੇ ਅਣ ਸੁਖਾਵੇਂ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਜੁਆਬ ਵਿਚ ਹੀ ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਵਰਤੇ ਹੋਣਗੇ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਕਿਸੇ ਵਧੀਕੀ ਨੂੰ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ”। ਤੁਹਾਡੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਬੇਨਤੀ ਹੈ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਕਿਸੇ ਲਈ ਅਣਸੁਖਾਵੇ ਸ਼ਬਦ ਵਰਤਣ ਜਾਂ ਵਧੀਕੀ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਮੈਂ ਦਲੀਲ ਨਾਲ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨ `ਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਰੱਖਦਾ ਹਾਂ। ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੇਰੀ ਬੇਨਤੀ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਤਾਂ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਪੱਤਰ ਵਿੱਚ ਇਹ ਲਿਖਿਆ ਸੀ, “ਅਨੁਰਾਗ ਸਿੰਘ ਜੀ ! ਸੱਚ ਜਾਣਿਓ, ਅੱਜ ਤੁਹਾਨੂੰ ਫ਼ਤਿਹ ਬੁਲਾਉਣ ਨੂੰ ਰੂਹ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ। ਇਸ ਦੇ ਤਿੰਨ ਕਾਰਨ ਹਨ। ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਦੇ ਹੁਕਮਨਾਮੇ ਦੀ ਅਵੱਗਿਆ, ਤੁਹਾਡੀ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ਅਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਵੱਲੋਂ ਲਿਖੇ ਗਏ ਝੂਠ”। (8/1/2017, ਕਿਸ਼ਤ 3)

(2). ਅੱਗੇ ਆਪ ਜੀ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ, “ ਤੁਹਾਡੇ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਪਾਲ ਸਿੰਘ ਪੁਰੇਵਾਲ ਮੈਂਬਰ ਹੈ, ਚੰਗਾ ਹੋਵੇ ਆਪਣੇ 5 ਸੁਆਲਾਂ ਸਬੰਧੀ ਸ਼ੰਕਿਆਂ ਦੀ ਨਵਿਰਤੀ ਉਸ ਕੋਲੋਂ ਕਰ ਲਵੋ ਮੈਨੂੰ ਉਮੀਦ ਹੈ ਉਹ ਤੁਹਾਨੂੰ ਗ਼ਲਤ ਰਾਇ ਨਹੀਂ ਦੇਵੇਗਾ ਬੇਸ਼ੱਕ ਮੇਰੇ ਅਤੇ ਪਾਲ ਸਿੰਘ ਪੁਰੇਵਾਲ ਵਿਚਕਾਰ ਕੈਲੰਡਰ ਸਬੰਧੀ ਮਤਭੇਦ ਹਨ”।

ਕਰਨਲ ਨਿਸ਼ਾਨ ਜੀ ! ਸਵਾਲ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੀ ਲਿਖਤ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਹੈ, ਤੁਸੀਂ ਕਹਿੰਦੇ ਹੋ ਕਿ ਉਸ ਦਾ ਜਵਾਬ ਪਾਲ ਸਿੰਘ ਪੁਰੇਵਾਲ ਤੋਂ ਲੈ ਲਵੋ। ਵਾਹ ! ਨਿਸ਼ਾਨ ਜੀ ! ਸ਼ਾਇਦ ਤੁਹਾਨੂੰ ਯਾਦ ਹੋਵੇਗਾ, ਮਾਰਚ 2010 ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਵੱਲੋਂ ਧੁਮੱਕੜਸ਼ਾਹੀ ਕੈਲੰਡਰ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਤਾਂ ਮੈਂ ਆਪ ਜੀ ਨੂੰ ਈ ਮੇਲ ਕਰ ਕੇ ਇਹ ਸਵਾਲ ਪੁੱਛਿਆ ਸੀ, ਕਿ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਕੈਲੰਡਰ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਅਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਵੱਲੋਂ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ ਡੀ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਸੰਗਰਾਂਦਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 4 ਸੰਗਰਾਂਦਾਂ ਦੀ ਤਾਰੀਖ ਵਿੱਚ 1 ਦਿਨ ਦਾ ਫਰਕ ਹੈ ਇਸ ਦਾ ਕੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ?  ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਸੀ ਕਿ “ਮੈਂ ਅਜੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਵੱਲੋਂ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਕੈਲੰਡਰ ਨਹੀਂ ਵੇਖਿਆ”। ਮੈਂ ਆਪ ਨੂੰ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਕੈਲੰਡਰ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਕਿ ਵੇਖ ਕੇ ਮੇਰੇ ਸਵਾਲ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦਿਓ, ਜਿਸ ਦਾ ਜਵਾਬ ਅੱਜ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਆਇਆ। ਫੇਰ ਮੈਂ ਇਹ ਸਵਾਲ ਸ. ਪਾਲ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਸੀ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਸਮਝਾਇਆ ਸੀ। ਨਿਸ਼ਾਨ ਜੀ ! ਉਸ ਕਾਰਨ ਨੂੰ ਤੁਸੀਂ ਅੱਜ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸਮਝ ਸਕੇ, ਇਹ ਗੱਲ ਮੈਂ ਬਿਨਾਂ ਵਜਾ ਨਹੀਂ ਲਿਖ ਰਿਹਾ। ਮੇਰੇ ਪਾਸ ਇਸ ਦਾ ਠੋਸ ਸਬੂਤ ਮੌਜੂਦ ਹੈ ਉਹ ਹੈ ਤੁਹਾਡੀ ਕਿਤਾਬ “ਗੁਰ ਪੁਰਬ ਦਰਪਣ”।

ਮੈਂ ਵੀ ਉਸੇ ਸੀ ਡੀ ਤੋਂ ਨਕਲ ਕਰ ਕੇ ਪੋਹ ਸੁਦੀ 7 ਮੁਤਾਬਕ 100 ਸਾਲ ਦਾ ਕੈਲੰਡਰ ਬਣਾਇਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮੈਂ ਲਿਖਿਆ ਸੀ ਕਿ ਆਉਣ ਵਾਲੇ 100 ਸਾਲ ਵਿਚੋਂ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਅਜਿਹੇ ਹੋਣਗੇ, ਜਦੋਂ ਪੋਹ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਨਹੀਂ ਆਵੇਗਾ। ਇਹ ਵੀ ਮੈਨੂੰ ਪੁਰੇਵਾਲ ਜੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਫਾਰਮੂਲਾ ਪੁਰਾਣਾ ਹੈ ਹੁਣ ਇਸ ਵਿਚ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਵੱਲੋਂ ਸੋਧ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਨਿਸ਼ਾਨ ਜੀ !  ਤੁਹਾਡੀ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਪੰਨਾ 17 ਉੱਪਰ ਦਰਜ ਤੁਹਾਡੇ ਹੇਠਲੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਹੋ ਕੇ ਮੈਂ ਆਪ ਜੀ ਨਾਲ ਵਿਚਾਰ ਆਰੰਭ ਕੀਤੀ ਹੈ।

(3). ਅੱਗੇ ਤੁਸੀਂ ਲਿਖਿਆ ਹੈ, “ ਤੁਹਾਡੇ ਵੱਲੋਂ ਪੁੱਛੀਆਂ ਚੇਤ ਸੁਦੀ 14 ਅਤੇ ਭਾਦੋਂ ਸੁਦੀ 2 ਦੀਆਂ ਤਾਰੀਖ਼ਾਂ ਇਤਿਹਾਸ ਮੁਤਾਬਕ ਠੀਕ ਹਨ। ਬੇਸ਼ੱਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਲਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਮਲ ਮਾਸ ਆਉਂਦਾ ਹੈ”।

ਨਿਸ਼ਾਨ ਜੀ ! ਤੁਹਾਡੇ ਵਾਸਤੇ ਇਹ ਤਾਰੀਖ਼ਾਂ ਇਸ ਲਈ ਠੀਕ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹੋ। ਮੇਰਾ ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕਿਵੇਂ ਠੀਕ ਹਨ ?

ਕਰਨਲ ਨਿਸ਼ਾਨ ਜੀ ! ਤੁਹਾਡੀ ਆਪਣੀ ਲਿਖਤ ਮੁਤਾਬਕ, (ਜਵਾਬ ਨੰ: 14, ਪੰਨਾ 27) ਤੁਸੀਂ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਤੇ 22 ਦਸੰਬਰ 1999 ਈ: ਨੂੰ ਹੋਈ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ। ਮੈਂ ਹੈਰਾਨ ਹਾਂ ਕਿ ਅੱਜ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਲਿਖਤ ਬਾਰੇ ਦਲੀਲ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਨ ਤੋਂ ਭੱਜ ਰਹੇ ਹੋ, ਅੱਜ ਤੋਂ ਦੋ ਦਹਾਕੇ ਪਹਿਲਾਂ ਤੁਸੀਂ ਕੀ ਸੁਝਾਅ ਜਾਂ ਦਲੀਲਾਂ ਦਿੰਦੇ ਹੋਵੋਗੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਤਰਾਜ਼ ਹੈ ਕਿ ਮੰਨੀਆਂ ਨਹੀਂ ਗਈਆਂ ? ਉਸ ਮੀਟਿੰਗ ਤੋਂ 17 ਸਾਲ ਪਿੱਛੋਂ, ਦਸੰਬਰ 2016 ਈ: ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਡੀ ਕਿਤਾਬ ’ਗੁਰ ਪੁਰਬ ਦਰਪਣ”’ ਆਈ ਹੈ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਤੁਸੀਂ 28 ਸਵਾਲ-ਜਵਾਬ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਨਿਸ਼ਾਨ ਜੀਲ !  ਬਹੁਤ ਸੌਖਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਆਪੇ ਸਵਾਲ ਕਰ ਕੇ, ਆਪ ਹੀ ਜਵਾਬ ਦੇਣਾ। ਅਜੇ ਤਾਂ ਆਪਾਂ ਪਹਿਲੇ ਸਵਾਲ (ਨੰ. 27) ) ’ਤੇ ਹੀ ਵਿਚਾਰ ਆਰੰਭ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਮੈਦਾਨ `ਚੋਂ  ਭੱਜ ਗਏ ਹੋ। ਐਨਾ ਕਮਜ਼ੋਰ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ, ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦਾ ਸਾਬਕਾ ਉੱਚ ਅਧਿਕਾਰੀ, ਜਿਹੜਾ ਆਪਣੀ ਲਿਖਤ ਬਾਰੇ ਵੀ ਦਲੀਲ ਨਾਲ ਵਿਚਾਰ ਨਾ ਕਰ ਸਕੇ। ਅਜੇ ਕਈ ਸਵਾਲ ਹੋਰ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ’ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਬਹੁਤ ਹੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।

ਕਰਨਲ ਨਿਸ਼ਾਨ ਜੀ !  ਇਸ ਗਰੁੱਪ ਵਿਚ, ਲਗਭਗ 70 ਸੱਜਣਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਪਰ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣਾ ਪੱਤਰ ਮੈਨੂੰ, ਸ. ਕਿਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਸ. ਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੂੰ ਹੀ ਭੇਜਿਆ ਹੈ। ਚੰਗਾ ਹੁੰਦਾ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਪੱਤਰ ਸਾਰਿਆਂ ਸੱਜਣਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਭੇਜ ਕੇ ਆਪਣੇ ਫੈਸਲੇ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਕਰਵਾ ਦਿੰਦੇ।

################

ਇਸ ਗਰੁੱਪ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸਮੂਹ  ਸੱਜਣ, ਜੋ ਇਸ ਵਿਚਾਰ ਚਰਚਾ ਵਿਚੋਂ ਹਾਂ ਪੱਖੀ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦੀ ਉਡੀਕ ਵਿੱਚ ਸਨ, ਨੂੰ  ਹੋਈ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਲਈ ਮੈਨੂੰ ਅਫ਼ਸੋਸ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਮੈਂ ਉਪ੍ਰੋਕਤ ਨੁਕਤੇ ਨੂੰ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰਨ ਦਾ ਯਤਨ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ।

ਚੰਦ ਦੇ ਕੈਲੰਡਰ ਮੁਤਾਬਕ ਇਕ ਸਾਲ ਦੇ 354.37 ਦਿਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਧਰਤੀ, ਸੂਰਜ ਦੁਆਲੇ ਆਪਣਾ ਇਕ ਚੱਕਰ 365.2422 ਦਿਨਾਂ `ਚ ਪੂਰਾ ਕਰਦੀ ਹੈ ਇਸ ਨੂੰ ਰੁੱਤੀ ਸਾਲ (Tropical Year) ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਚੰਦ ਦਾ ਇਕ ਸਾਲ ਸੂਰਜੀ ਸਾਲ ਤੋਂ 11 ਦਿਨ ਛੋਟਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸਲਾਮ ਧਰਮ `ਚ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਹਿਜਰੀ ਕੈਲੰਡਰ ਕੇਵਲ ਚੰਦ ਆਧਾਰਿਤ ਕੈਲੰਡਰ ਹੈ। ਜਿਸ ਮੁਤਾਬਕ ਇਸਲਾਮ ਧਰਮ ਦੇ ਪਵਿੱਤਰ ਦਿਹਾੜੇ ਹਰ ਸਾਲ (ਸੀ. ਈ. ਕੈਲੰਡਰ ਮੁਤਾਬਕ) ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਨਾਲੋਂ 11 ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਸਾਡੇ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।

ਚੰਦ ਦਾ ਸਾਲ, ਇਕ ਸਾਲ ਵਿਚ 11 ਦਿਨ ਅਤੇ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਵਿਚ 22 ਦਿਨ ਅਤੇ ਤੀਜੇ ਸਾਲ 33 ਦਿਨ, ਸੂਰਜੀ ਸਾਲ ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ ਰਹਿ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਸੂਰਜੀ ਸਾਲ ਦੇ ਨੇੜੇ ਤੇੜੇ ਰੱਖਣ ਲਈ ਇਸ ਵਿਚ ਇਕ ਮਹੀਨਾ ਹੋਰ ਜੋੜ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਭਾਵ ਉਸ ਸਾਲ ਚੰਦ ਦੇ ਸਾਲ ਦੇ 13 ਮਹੀਨੇ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਚੰਦ ਦੇ ਸਾਲ ਦੇ ਦਿਨ, ਜੋ ਸਧਾਰਨ ਸਾਲ ਵਿਚ 354 ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਉਹ ਤੇਰਵਾਂ ਮਹੀਨਾ ਜੋੜੇ ਜਾਣ ਕਾਰਨ 384/85 ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ 19 ਸਾਲਾਂ ਵਿਚ 7 ਵਾਰੀ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਲ (ਸੰਮਤ 2075 ਬਿਕ੍ਰਮੀ/2018-19 ਈ:) ਵੀ ਚੰਦ ਦੇ ਸਾਲ ਵਿੱਚ 13 ਮਹੀਨੇ ਹੋਣਗੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਜੇਠ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਦੋ ਵਾਰੀ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਮਈ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਤਾਰੀਖ ਨੂੰ ਵੇਖੋ। ਇੱਥੇ “ਪਹਿਲਾ ਜੇਠ (ਸ਼ੁਭ) ਵਦੀ 1” ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਪੱਖ 15 ਮਈ ਭਾਵ ਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। 16 ਮਈ ਵਾਲੇ ਖ਼ਾਨੇ ਵਿੱਚ, “ਪਹਿਲਾ ਜੇਠ (ਅਸ਼ੁਭ) ਸੁਦੀ 1 ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਪੱਖ 29 ਮਈ ਭਾਵ ਪੁੰਨਿਆ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। 30 ਮਈ ਵਾਲੇ ਖ਼ਾਨੇ ਵਿੱਚ, “ਦੂਜਾ ਜੇਠ (ਅਸ਼ੁਭ) ਵਦੀ 1 ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਪੱਖ 13 ਜੂਨ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਹੋਵੇਗਾ। 14 ਜੂਨ ਤੋਂ “ ਦੂਜਾ ਜੇਠ (ਸ਼ੁਭ) ਸੁਦੀ 1” ਤੋਂ ਆਰੰਭ ਹੋ ਕੇ 28 ਜੂਨ, “ਦੂਜਾ ਜੇਠ (ਸ਼ੁਭ) ਸੁਦੀ 15” ਭਾਵ ਪੁੰਨਿਆ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਹੋਵੇਗਾ। ਚੰਦ ਦੇ ਕੈਲੰਡਰ ਦਾ ਜੇਠ 1 ਮਈ ਤੋਂ ਆਰੰਭ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ 28 ਜੂਨ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਹੋਵੇਗਾ। ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਦੋ ਪੱਖ (ਵਦੀ ਅਤੇ ਸੁਦੀ) ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਇਸ ਸਾਲ ਜੇਠ ਦੇ ਚਾਰ ਪੱਖ ਹਨ। ਪਹਿਲਾ ਪੱਖ “ਸ਼ੁਭ ਵਦੀ”, ਦੂਜਾ ਪੱਖ “ਅਸ਼ੁਭ ਸੁਦੀ”, ਤੀਜਾ ਪੱਖ “ਅਸ਼ੁਭ ਵਦੀ” ਅਤੇ ਚੌਥਾ ਪੱਖ “ਸ਼ੁਧ ਸੁਦੀ”। (ਕਦੋਂ ਅਤੇ ਕਿਹੜਾ ਮਹੀਨਾ, ਮਲ ਮਾਸ ਹੋਵੇਗਾ ਇਹ ਇਕ ਵੱਖਰਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ)

ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਦਾ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦਿਹਾੜਾ, ਚੰਦ ਦੇ ਕੈਲੰਡਰ ਮੁਤਾਬਕ ਜੇਠ ਸੁਦੀ 4 ਨੂੰ ਹੈ। ਕਰਨਲ ਨਿਸ਼ਾਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਿਤਾਬ ਦੇ ਵਿੱਚ ਇਹ ਤਾਰੀਖ 19 ਮਈ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਹੈ (ਪੰਨਾ 54 ਅਤੇ 85), ਜੋ ਕਿ ਪਹਿਲੇ ਜੇਠ ਦਾ ਅਸ਼ੁਭ ਸੁਦੀ ਪੱਖ ਹੈ। ਬਿਕ੍ਰਮੀ ਕੈਲੰਡਰ ਦੇ ਕਾਇਦੇ-ਕਾਨੂੰਨ ਮੁਤਾਬਕ ਇਹ ਤਾਰੀਖ ਦੂਜੇ ਜੇਠ ਦੇ ਸ਼ੁਭ ਸੁਦੀ ਪੱਖ ਭਾਵ 17 ਜੂਨ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਕੈਲੰਡਰ ਸਮੇਤ ਸਾਰੀਆਂ ਜੰਤਰੀਆਂ ਵਿਚ ਇਹ ਤਾਰੀਖ 17 ਜੂਨ ਹੀ ਦਰਜ ਹੈ।

ਇਹ ਤਾਂ ਸੀ ਸੁਦੀ ਪੱਖ, ਦੂਜਾ ਹੈ ਵਦੀ ਪੱਖ, ਇੱਥੇ ਆਪਾ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਜੀ ਦੇ ਜੋਤੀ ਜੋਤ ਸਮਾਉਣ ਦੀ ਤਾਰੀਖ ਅੱਸੂ ਵਦੀ 10 ਦੀ ਉਦਾਹਰਨ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ। ਸਾਲ 2058 ਅਤੇ 2077 ਈ: ਵਿੱਚ ਅੱਸੂ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਮਲ ਮਾਸ ਹੋਵੇਗਾ; ਜਿਵੇ ਕਿ ਉਪਰ ਜਿਕਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਚੁੱਕਾ ਹੈ ਕਿ ਪਹਿਲੇ ਅੱਸੂ ਦਾ ਪਹਿਲਾ (ਵਦੀ) ਪੱਖ ਸ਼ੁਭ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਅੱਸੂ ਵਦੀ 10 ਤਾਂ ਸ਼ੁਭ ਪੱਖ ਵਿੱਚ ਹੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਨਿਸ਼ਾਨ ਜੀ ਨੇ 12-10-2058 ਅਤੇ 11-10-2077 ਦਰਜ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। (ਪੰਨਾ 38) ਭਾਵ ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਤਾਰੀਖ਼ਾਂ “ਦੂਜੇ ਅੱਸੂ (ਅਸ਼ੁਭ) ਵਦੀ 10” ਮੁਤਾਬਕ ਦਰਜ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਮੁੱਢੋਂ ਹੀ ਗ਼ਲਤ ਹਨ। ਇਹ ਤਾਰੀਖ਼ਾਂ “ਪਹਿਲਾ ਅੱਸੂ (ਸ਼ੁਭ) ਵਦੀ 10” ਮੁਤਾਬਕ 12 ਸਤੰਬਰ 2058  ਅਤੇ 11 ਸਤੰਬਰ 2077 ਈ: ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ।

ਸਤਿਕਾਰ ਯੋਗ ਸੱਜਣੋ ! ਕਰਨਲ ਨਿਸ਼ਾਨ ਜੀ ਨਾਲ ਪਹਿਲੇ ਸਵਾਲ (ਨੰ. 27) ’ਤੇ ਹੀ ਵਿਚਾਰ ਆਰੰਭ ਕੀਤੀ ਸੀ ਜਿਸ ਤੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੁਖ ਮੋੜ ਲਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲੋਂ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਇੱਕ ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੀ ਚੁਣੌਤੀ, (ਪੰਨਾ 95) ਦਸੰਬਰ 2017 ਈ: ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵਾਨ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਕਰਨਲ ਨਿਸ਼ਾਨ ਨੇ ਉਸ ਵੇਲੇ ਵੀ ਕੋਈ ਹੁੰਗਾਰਾ ਨਹੀਂ ਭਰਿਆ ਸੀ। ਮੈਨੂੰ ਬੜੇ ਅਫ਼ਸੋਸ ਨਾਲ ਲਿਖਣਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਕਰਨਲ ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨਿਸ਼ਾਨ, ਜੋ ਕਿ ਅੱਜ ਵੀ ਬਿਕ੍ਰਮੀ ਕੈਲੰਡਰ ਦੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਨੁਕਤਿਆਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਤੋਂ ਅਸਮਰੱਥ ਹਨ, ਅੱਜ ਤੋਂ ਦੋ ਦਹਾਕੇ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਹੋ ਜਿਹੀਆਂ ਹਾਸੋਂ ਹੀਣੀਆਂ ਦਲੀਲਾਂ ਦਿੰਦੇ ਹੋਣਗੇ ? ਇਸ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾਂ ਤੁਸੀਂ ਆਪ ਹੀ ਲਗਾ ਸਕਦੇ ਹੋ। 

ਧੰਨਵਾਦ
ਭੁੱਲ-ਚੁੱਕ ਦੀ ਖਿਮਾ

ਸਰਵਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸੈਕਰਾਮੈਂਟੋ
ਮਿਤੀ 4/4/2018

ਸੰਪਾਦਕੀ ਨੋਟ : ਕਈ ਵਾਰ ਬੰਦ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ ਬੈਠ ਕੇ ਕੀਤੀ ਗਈ ਕੋਈ ਸਟੱਡੀ , ਅਗਰ ਉਸ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਕੀ ਵਿਦਵਾਨ ਮੰਡਲੀ ਨਾਲ ਬੈਠ ਕੇ ਵਿਚਾਰਿਆ ਨਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਬੜਾ ਨੁਕਸਾਨ ਕਰ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਕੁਝ ਕਰਨਲ ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨਿਸ਼ਾਨ ਜੀ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਕੈਲੰਡਰ ਗਣਿਤ (ਗਿਆਨ) ਬਾਰੇ ਸਟੱਡੀ, ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੀ ਏਕਤਾ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਰਹੀ ਹੈ।

ਮੇਰਾ ਇਹ ਮੰਨਣਾ ਨਹੀਂ ਕਿ ਕਰਨਲ ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਅਕਲਹੀਣ ਹਨ ਪਰ ਬੰਦ ਕਮਰੇ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਨੂੰ ਲਿਖਤੀ ਰੂਪ ਦੇਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਵਿਸ਼ੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨਾਲ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦਾ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਕਰਨਾ ਬੁਧੀਮਾਨੀ ਦੇ ਨਿਮਰਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਕਰਨਲ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਨਾ ਕੀਤਾ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕਰਨ ਦਾ ਯਤਨ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਨਿਖੜਵਾਂ ਗਿਆਨ ਲਿਖਤੀ ਰੂਪ ਲੈ ਚੁੱਕਾ ਹੈ, ਜੋ ਹੁਣ ਜਿੱਦ ਵੱਲ ਤਬਦੀਲ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਜਾਪਦਾ ਹੈ।

ਕਿਸੇ ਕਿਤਾਬ ਵਿਚ ਛਾਪੀ ਜਾਂਦੀ ਸੁਝਾਅ ਦੇਣ ਬਾਰੇ ਅਪੀਲ ਵੀ ਕੇਵਲ ਜਿੱਦ ਨੂੰ ਛੁਪਾਉਣ ਦੇ ਯਤਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਕਿਉਂਕਿ ਮੈਂ ਵਿਰਲਿਆ ਨੂੰ ਹੀ ਇਸ ਉਤੇ ਅਮਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਵੇਖਿਆ ਹੈ।

ਗਿਆਨੀ ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ-98140-35202

ਚਿੱਠੀ ਨੰ: 9 ਸਰਬਜੀਤ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਕਿਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨਿਸ਼ਾਨ ਵੱਲੋਂ ਜਵਾਬ

ਗੁਰਮੁਖ ਪਿਆਰੇ ਸਰਬਜੀਤ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਕਿਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਜੀਓ,

ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕਾ ਖ਼ਾਲਸਾ। ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕੀ ਫ਼ਤਿਹ॥

1.  ਮੈਂ ਕਿਸੇ ਦਲਬੰਦੀ, ਗੁੱਟ ਬੰਦੀ ਜਾਂ ਗਰੁੱਪਬੰਦੀ ਵਿਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਅਨੁਰਾਗ ਸਿੰਘ, ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦਿਲਗੀਰ, ਸੰਤ ਸਮਾਜ ਜਾਂ ਹੋਰ ਕਈ ਸਿੱਖ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਦਾ ਕੈਲੰਡਰ ਦੇ ਮੁੱਦੇ ਤੇ ਮੇਰੇ ਖ਼ਿਆਲਾਂ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤ ਹੋਣਾ ਕੋਈ ਗਰੁੱਪ ਬੰਦੀ ਨਹੀਂ ਸਿਰਫ਼ ਖ਼ਿਆਲਾਂ ਦੀ ਸਾਂਝ ਹੈ।

2. ਵੀਰ ਸਰਬਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜੀਓ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਅਨੁਰਾਗ ਸਿੰਘ ਵੱਲੋਂ ਵਰਤੇ ਗਏ ਸ਼ਬਦਾਂ ਕਰ ਕੇ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਵੱਲੋਂ ਵਰਤੇ ਗਏ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿਚ ਕੋਈ ਖ਼ਾਸ ਗੱਲ ਨਜ਼ਰ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ। ਅਨੁਰਾਗ ਸਿੰਘ ਨੇ ਜ਼ਰੂਰ ਕਿਸੇ ਅਣਸੁਖਾਵੇਂ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਜੁਆਬ ਵਿਚ ਹੀ ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਵਰਤੇ ਹੋਣਗੇ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਕਿਸੇ ਵਧੀਕੀ ਨੂੰ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਪਰ ਮੈਂ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਵੱਲੋਂ ਵਰਤੀ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ਦਾ ਜੁਆਬ ਦੇਣ ਤੋਂ ਅਸਮਰਥ ਹਾਂ। ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ 8 ਦਹਾਕੇ ਪੂਰੇ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੈਂ ਕਿਸੇ ਐਸੇ ਵਾਦ ਵਿਵਾਦ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਪੈ ਸਕਦਾ। ਇਸੇ ਲਈ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਵਿਚਾਰ ਚਰਚਾ ਤੋਂ ਅਲੱਗ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ।

3. ਤੁਹਾਡੇ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਪਾਲ ਸਿੰਘ ਪੁਰੇਵਾਲ ਮੈਂਬਰ ਹੈ, ਚੰਗਾ ਹੋਵੇ ਆਪਣੇ 5 ਸੁਆਲਾਂ ਸਬੰਧੀ ਸ਼ੰਕਿਆਂ ਦੀ ਨਵਿਰਤੀ ਉਸ ਕੋਲੋਂ ਕਰ ਲਵੋ ਮੈਨੂੰ ਉਮੀਦ ਹੈ, ਉਹ ਤੁਹਾਨੂੰ ਗ਼ਲਤ ਰਾਇ ਨਹੀਂ ਦੇਵੇਗਾ ਬੇਸ਼ੱਕ ਮੇਰੇ ਅਤੇ ਪਾਲ ਸਿੰਘ ਪੁਰੇਵਾਲ ਵਿਚਕਾਰ ਕੈਲੰਡਰ ਸਬੰਧੀ ਮਤਭੇਦ ਹਨ।

4. ਤੁਹਾਡੇ ਵੱਲੋਂ ਪੁੱਛੀਆਂ ਚੇਤ ਸੁਦੀ 14 ਅਤੇ ਭਾਦੋਂ ਸੁਦੀ 2 ਦੀਆਂ ਤਾਰੀਖ਼ਾਂ ਇਤਿਹਾਸ ਮੁਤਾਬਿਕ ਠੀਕ ਹਨ। ਬੇਸ਼ੱਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਲਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਮਲ ਮਾਸ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।

5. ਵੀਰ ਕਿਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਜੀਓ, ਮੈਂ ਅਕਤੂਬਰ ਨਵੰਬਰ ਵਿਚ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਹੋਵਾਂਗਾ, ਜਿਸ ਦੀ ਇਤਲਾਹ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੇ ਦੇਵਾਂਗਾ। ਆਪ ਜੀ ਕੋਈ ਤਾਰੀਖ਼ ਪੱਕੀ ਕਰ ਕੇ ਆ ਜਾਣਾ ਵਿਚਾਰ ਕਰ ਲਵਾਂਗੇ।

ਤੁਹਾਡਾ ਵੀਰ ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨਿਸ਼ਾਨ

ਜ਼ਰੂਰੀ ਬੇਨਤੀ

ਕਰਨਲ ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਾਹਿਬ ਜੀਓ !  ਪਹਿਲਾਂ ਆਪ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚਿੱਠੀ ਪੱਤਰਾਂ ਨੂੰ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਹੋਰਨਾਂ ਗੁਰਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਫਾਰਵਰਡ ਕਰਦੇ ਰਹੇ ਹੋ ਪਰ ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਵਿਸ਼ਾ ਸਿਰਫ ਦੋ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਕਰ ਕੇਵਲ ਕਿਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਬਠਿੰਡਾ ਨੂੰ ਗੱਲਬਾਤ ਲਈ ਆਪਣੇ ਘਰ ਆਉਣ ਲਈ ਕਹਿ ਕੇ ਅੱਗੇ ਤੋਂ ਇਸ ਕੈਲੰਡਰ ਵਿਵਾਦ ਬਾਰੇ ਵਿਚਾਰ-ਚਰਚਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਤੋਂ ਮਨਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।

ਆਪ ਜੀ ਨੂੰ ਬੇਨਤੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਮਸਲਾ ਤੁਹਾਡੇ, ਸਰਬਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜਾਂ ਕਿਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ ਬਲਕਿ ਸਮੁੱਚੀ ਕੌਮ ਲਈ ਬੜਾ ਮਹੱਤਵ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਵਿਚਾਰ ਮੀਡੀਏ ਰਾਹੀਂ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਸਮੁੱਚੀ ਕੌਮ, ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ ਵਿੱਚ ਡੂੰਘੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਲੈ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਦੋਵੇਂ ਧਿਰਾਂ ਦੇ ਵਿਚਾਰਕ ਮਤਭੇਦ ਦਾ ਅੰਤਰ ਸਭ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਵੇ ਅਤੇ ਸੰਗਤਾਂ, ਇਨਾਂ ਵਿਚੋਂ ਵਧੀਕ ਸਹੀ ਦੀ ਪਹਿਚਾਣ ਕਰ ਇਸ ਵਿਵਾਦ ਨੂੰ ਜਲਦੀ ਹੱਲ ਕਰਨ ਵੱਲ ਕਦਮ ਪੁੱਟਣ, ਇਸ ਲਈ ਆਪ ਜੀ ਨੂੰ ਬੇਨਤੀ ਹੈ ਕਿ ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਵੈਬ ਸਾਈਟ ਇਸ ਕੌਮੀ ਕਾਰਜ ਲਈ ਵਰਤਣ ਲਈ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਚੰਗਾ ਹੋਵੇ ਅਗਰ ਪੁੱਛੇ ਗਏ ਜਾਂ ਪੁੱਛੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਲਿਖਤੀ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦੇ ਰਹਿਣ ਅਤੇ ਮੈਂ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਭੇਦਭਾਵ ਦੇ ਹੂ ਬਹੂ ਅਪਡੇਟ ਕਰਨ ਦੀ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਉਂਦਾ ਰਹਾਂ, ਪਰ ਕੋਈ ਅਸੱਭਿਅਕ ਭਾਸ਼ਾ ਵਾਲੀ ਚਿੱਠੀ ਅਪਡੇਟ ਨਹੀਂ ਕਰਾਂਗਾ।

ਦਾਸਰਾ ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ

ਚਿੱਠੀ ਨੰ: 8  ਕਿਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਬਠਿੰਡਾ ਵੱਲੋਂ ਕਰਨਲ ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨਿਸ਼ਾਨ ਨੂੰ ਪੱਤਰ (ਮਿਤੀ 31.3.2018)

ਸਤਿਕਾਰਯੋਗ ਕਰਨਲ ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਾਹਿਬ ਜੀਉ !

ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕਾ ਖ਼ਾਲਸਾ, ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕੀ ਫ਼ਤਹਿ॥

ਕੈਲੰਡਰ ਸਬੰਧੀ ਮੇਰੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਉੱਠੇ ਸ਼ੰਕੇ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪ ਜੀ ਵੱਲੋਂ ਈ-ਮੇਲ ਰਾਹੀਂ ਦਿੱਤੇ ਜਵਾਬ ਮਿਲੇ। ਜਵਾਬ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣ ਦਾ ਆਪ ਜੀ ਦਾ ਬਹੁਤ ਬਹੁਤ ਧੰਨਵਾਦ ਹੈ ਪਰ ਮੇਰੀ ਆਪ ਜੀ ਦੇ ਜਵਾਬ ਰਾਹੀਂ ਤਸੱਲੀ ਨਹੀਂ ਹੋਈ। ਤਸੱਲੀ ਨਾ ਹੋਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਨੁਕਤਾ ਵਾਈਜ਼ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ ਆਸ ਹੈ ਆਪ ਜੀ ਮੇਰੀ ਹੀ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਸਮੁੱਚੇ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੇ ਸ਼ੰਕਿਆਂ ਦੀ ਨਿਰਵਿਰਤੀ ਕਰਨ ਦੀ ਖੇਚਲ ਜਰੂਰ ਝੱਲੋਗੇ ।

ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਇਸ ਕਥਨ ਨਾਲ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਹਿਮਤ ਹਾਂ ਕਿ ਗੁਰਸਿੱਖ ਲਈ ਕੋਈ ਮਹੀਨਾ ਮਲ ਮਾਸ ਜਾਂ ਗੰਦਾ ਮਹੀਨਾ ਨਹੀਂ, ਸਾਰੇ ਮਹੀਨੇ ਹੀ ਭਲੇ ਹਨ ਇਸ ਲਈ ਇਤਿਹਾਸਕ ਘਟਨਾ ਨੂੰ ਮਲ ਮਾਸ ਦੇ ਭੁਲੇਖੇ ਕਾਰਨ ਅੱਗੇ ਪਿੱਛੇ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਪਰ ਤੁਸੀਂ ਖ਼ੁਦ ਆਪਣੇ ਹੀ ਕਥਨ ’ਤੇ ਪੂਰੇ ਨਹੀਂ ਉੱਤਰ ਰਹੇ ਕਿਉਂਕਿ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਪੁਸਤਕ ਵਿਚ ਗੁਰ ਪੁਰਬਾਂ ਦੀਆਂ ਤਰੀਖਾਂ ਨਿਸਚਿਤ ਕਰਨ ਸਮੇਂ ਬਹੁਤ ਵਾਰੀ ਮਲ ਮਾਸ ਦਾ ਖ਼ਿਆਲ ਰੱਖ ਕੇ ਗੁਰ ਪਰਬਾਂ ਦੀਆਂ ਤਰੀਖਾਂ 29/30 ਦਿਨ ਪਿੱਛੇ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵੇਰਵਾ ਤੁਸੀਂ ਖ਼ੁਦ ਆਪ ਹੀ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਮਲ ਮਾਸ ਦਾ ਖ਼ਿਆਲ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦੇ ਤਾਂ ਐਸਾ ਕਿਉਂ ਹੈ ਕਿ ਕਦੀ ਮਲ ਮਾਸ ਦਾ ਖ਼ਿਆਲ ਰੱਖ ਲਿਆ ਤੇ ਕਦੀ ਭ੍ਰਮ ਤੋੜ ਸੁੱਟਿਆ ? ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਬਿਕ੍ਰਮੀ ਕੈਲੰਡਰ ਦੇ ਮਲ ਮਾਸ ਜਾਂ ਚੰਗੇ ਮਾੜੇ ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਫਸਤਾ ਵੱਡ ਕੇ ਸੂਰਜੀ ਕੈਲੰਡਰ ਅਪਣਾ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ? ਕਿਉਂਕਿ ਜੇ ਮਲ ਮਾਸ ਵਾਲੇ ਕੈਲੰਡਰ ਦਾ ਫਾਹਾ ਕੌਮ ਦੇ ਗਲ਼ ਪਿਆ ਰਿਹਾ ਤਾਂ ਸਿੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਵਿਵਾਦ ਖੜ੍ਹੇ ਹੁੰਦੇ ਰਹਿਣਗੇ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇਸ ਸਾਲ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦਾ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦਿਵਸ ਤੁਸੀਂ ਮਲ ਮਾਸ ਦਾ ਖ਼ਿਆਲ ਰੱਖੇ ਬਿਨਾਂ 19 ਮਈ ਨਿਸਚਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਬਿਕ੍ਰਮੀ ਕੈਲੰਡਰ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖ ਕੇ 17 ਜੂਨ ਮਿਥ ਲਿਆ। ਤੁਸੀਂ ਮਾਰਤੰਡ ਪੰਚਾਂਗ ਅਤੇ ਮੁਫ਼ੀਦਆਲਮ ਜੰਤਰੀਆਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ ਗੁਰੂ ਹਰਿ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਜੋਤੀ ਜੋਤਿ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਦਾ ਗੁਰਗੱਦੀ ਦਿਹਾੜਾ ਚੇਤ ਸੁਦੀ 14 ਮੁਤਾਬਕ 30 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਨਿਸਚਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਪਿੰਗਲਵਾੜੇ ਦੀ ਜੰਤਰੀ ਤੋਂ ਨਕਲ ਮਾਰ ਕੇ 29 ਮਾਰਚ ਦਰਜ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਫਰਕ ਦਾ ਕਾਰਨ ਪੁੱਛੇ ਜਾਣ ਲਈ ਆਪ ਜੀ ਨੂੰ ਲਿਖੇ ਪੱਤਰ ਵਿੱਚ ਸ: ਸਰਬਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸੈਕਰਾਮੈਂਟੋ ਟਾਈਪ ਦੀ ਗਲਤੀ ਜਾਂ ਬੇਧਿਆਨੀ ਕਾਰਨ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦਾ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦਿਵਸ 19 ਮਈ ਦੀ ਥਾਂ 29 ਮਈ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਹਰਿ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਥਾਂ ਗੁਰੂ ਹਰਿਰਾਏ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦਾ ਨਾਮ ਲਿਖ ਬੈਠੇ। ਤੁਸੀਂ ਸਰਬਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੀ 19 ਮਈ ਦੀ ਥਾਂ 29 ਮਈ ਦੀ ਗਲਤੀ ਤਾਂ ਫੜ ਲਈ ਪਰ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਨਾਮ ਦੀ ਗਲਤੀ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੁਹਰਾਉਂਦੇ ਆ ਰਹੇ ਹੋ; ਜਿਸ ਦਾ ਸਬੂਤ ਹੈ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਵੱਲੋਂ ਸਰਬਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਈ-ਮੇਲ ਭੇਜੀਆਂ ਗਈਆਂ ਅਤੇ ਤਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਤੁਸੀਂ ਸਰਬਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਮਾਰੀ ਨਕਲ ਕਾਰਨ ਗੁਰੂ ਹਰਿ ਰਾਏ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਹੀ ਲਿਖਦੇ ਆ ਰਹੇ ਹੋ; ਜਿਹੜੀ ਕਿ 19/29 ਦੇ ਫਰਕ ਨਾਲੋਂ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗਲਤੀ ਹੈ।

ਮੇਰਾ ਸਵਾਲ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਸਾਡੀ ਸਰਬਉੱਚ ਨੁੰਮਾਇੰਦਾ ਸੰਸਥਾ ਕਹੀ ਜਾਂਦੀ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਅਤੇ ਤੁਸੀਂ ਤੇ ਸਰਬਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੋਵੇਂ ਹੀ ਉੱਚ ਕੋਟੀ ਦੇ ਵਿਦਵਾਨ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਤਿੰਨਾਂ ਦੀਆਂ ਗਲਤੀਆਂ ਤੁਹਾਡੇ ਸਾਹਮਣੇ ਹਨ ਤਾਂ ਆਮ ਸਿੱਖ ਸੰਗਤ ਲਈ ਗੁਰ ਪੁਰਬਾਂ ਦੇ ਦਿਹਾੜਿਆਂ ਦੀਆਂ ਤਰੀਖਾਂ ਯਾਦ ਅਤੇ ਨਿਸਚਿਤ ਕਰਨੀਆਂ ਕਿੰਨੀਆਂ ਕਠਿਨ ਹੋਣਗੀਆਂ ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਜਰੂਰ ਸੋਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਦਲੀਲ ’ਤੇ ਵੀ 100 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਪੂਰੇ ਨਹੀਂ ਉੱਤਰ ਸਕੋਗੇ ਕਿ ਇਤਿਹਾਸ ਮੁਤਾਬਕ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਗੁਰਗੱਦੀ ਨਸ਼ੀਨੀ ਤੋਂ 11 ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਹੋਣ ਕਰ ਕੇ ਤੁਹਾਡੇ ਵੱਲੋਂ ਨਿਸਚਿਤ ਕੀਤੀ ਤਰੀਖ 19 ਮਈ ਬਿਲਕੁਲ ਠੀਕ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਵੱਲੋਂ ਨਿਸਚਿਤ ਕੀਤੀ ਤਰੀਖ 17 ਜੂਨ ਵਿੱਚ 40 ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਅੰਤਰ ਹੈ। ਕਰਨਲ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ! ਤੁਸੀਂ ਭਲੀ ਭਾਂਤ ਜਾਣੂ ਹੋ ਕਿ ਕਿਸੇ ਸਾਲ ਐਸਾ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰਗੱਦੀ ਅਤੇ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦਿਹਾੜੇ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਇੱਕੋ ਤਿੱਥ ਲਗਾਤਾਰ ਦੋ ਦਿਨ ਵੀ ਆ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਦੋ ਤਿੱਥਾਂ ਇੱਕੋ ਦਿਨ ਵੀ ਆ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ 10 ਮਾਰਚ 2018 ਨੂੰ ਵੀ ਚੇਤ ਵਦੀ 9 ਹੈ ਅਤੇ 11 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਵੀ ਚੇਤ ਵਦੀ 9 ਹੈ ਪਰ 25 ਮਾਰਚ/ 12 ਚੇਤ ਨੂੰ ਚੰਦਰ ਮਹੀਨੇ ਦੀਆਂ ਇਕੱਠੀਆਂ ਹੀ ਦੋ ਤਿੱਥਾਂ ਚੇਤ ਸੁਦੀ 8 ਅਤੇ 9 ਆ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਜੇ ਐਸਾ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਕੀ ਗੁਰਗੱਦੀ ਅਤੇ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦਿਹਾੜੇ ਦਾ ਅੰਤਰ 11 ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਬਜਾਏ ਕਦੀ 10 ਦਿਨ ਅਤੇ ਕਦੀ 12 ਦਿਨ ਨਹੀਂ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ?

ਦੂਸਰਾ ਸਵਾਲ ਹੈ ਕਿ ਤੁਹਾਡਾ ਬਹੁਤ ਧੰਨਵਾਦ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਚੇਤੇ ਰੱਖ ਲਿਆ ਕਿ ਇਤਿਹਾਸ ਮੁਤਾਬਕ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਗੁਰਗੱਦੀ ਨਸ਼ੀਨੀ ਤੋਂ 11 ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਹੋਈ ਸੀ ਇਸ ਲਈ ਕੈਲੰਡਰ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਭੰਗ ਕਰ ਕੇ ਤੁਹਾਡੇ ਵੱਲੋਂ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦਾ ਦਿਨ ਗੁਰੂ ਹਰਿਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਗੁਰਗੱਦੀ ਨਸ਼ੀਨੀ 8 ਮਈ ਤੋਂ  11 ਦਿਨ ਬਾਅਦ 19 ਮਈ ਰੱਖੇ ਜਾਣਾ ਬਿਲਕੁਲ ਦਰੁਸਤ ਹੈ। ਪਰ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਅੱਖੀਂ ਵੇਖੀ ਇਹ ਘਟਨਾ ਚੇਤੇ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਰੱਖ ਰਹੇ ਕਿ 1984 ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ 3 ਜੂਨ ਨੂੰ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦਾ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦਿਹਾੜਾ ਮਨਾ ਰਹੀ ਸੀ ਉਸ ਸਮੇਂ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਦੀ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਕਰਫਿਊ ਲਗਾ ਦਿੱਤਾ 4 ਜੂਨ ਨੂੰ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ’ਤੇ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਨੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ 6 ਜੂਨ ਨੂੰ ਸ਼੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ ਢਹਿ ਢੇਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਬਾਬਾ ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲੇ ਸਮੇਤ ਹਜਾਰਾਂ ਸਿੰਘ ਸ਼ਹੀਦ ਕਰ ਦਿੱਤੇ; ਜਿਸ ਨੂੰ ਤੀਜੇ ਘੱਲੂਘਾਰੇ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਚੇਤੇ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਅੱਜ ਜੇ ਸਾਡੇ ਕੌਮੀ ਕੈਲੰਡਰ ਵਿੱਚ ਤੀਜੇ ਘੱਲੂਘਾਰੇ ਦੀ ਤਰੀਖ 6 ਜੂਨ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦਾ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦਿਹਾੜਾ ਕਿਉਂ ਅੱਗੇ ਪਿੱਛੇ ਹੁੰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ?

ਮਿਸਾਲ ਦੇ ਤੌਰ ’ਤੇ ਇੱਕ ਅਣਹੋਈ ਘਟਨਾ ਨੂੰ ਉਦਾਹਰਨ ਦੇ ਤੌਰ ’ਤੇ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਮੁਆਫੀ ਮੰਗਣਾ ਚਾਹਾਂਗਾ ਕਿ ਵੱਡੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ 8 ਪੋਹ ਨੂੰ ਹੋਈ ਸੀ। ਜੇਕਰ ਐਸਾ ਭਾਣਾ ਵਰਤ ਜਾਂਦਾ ਕਿ ਪੰਜ ਪਿਆਰੇ ; ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੂੰ ਗੜ੍ਹੀ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਹਰ ਜਾਣ ਲਈ ਹਦਾਇਤ ਨਾ ਕਰਦੇ ਅਤੇ ਅਖੀਰਲੇ ਦਮ ਤੱਕ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨ ਉਥੇ (ਚਮਕੌਰ ਦੀ ਗੜ੍ਹੀ ਵਿੱਚ) ਹੀ 9 ਪੋਹ ਨੂੰ ਸ਼ਹੀਦੀ ਜ਼ਾਮ ਪੀ ਜਾਂਦੇ ਤਾਂ ਫਿਰ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਸਮੇਤ ਤੁਸੀਂ ਤਾਂ ਵੱਡੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਦਾ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦਿਹਾੜਾ 8 ਪੋਹ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦਿਹਾੜਾ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿਹੜੀ ਪੋਹ ਸੁਦੀ ਜਾਂ ਪੋਹ ਵਦੀ ਨੂੰ ਤੈਅ ਕਰਦੇ ਪਰ ਇੱਕ ਗੱਲ ਪੱਕੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਇਤਿਹਾਸਕ ਦਿਹਾੜੇ ਕਦੀ ਵੀ ਇੱਕ ਦਿਨ ਦੇ ਫਰਕ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਸੀ ਆਉਣੇ ? ਇੱਥੇ ਦੱਸੋ ਇਤਿਹਾਸਕ ਤੌਰ ’ਤੇ ਤੁਸੀਂ ਕੌਮ ਦੀ ਤਸੱਲੀ ਕਿਵੇਂ ਕਰਵਾਉਂਦੇ ?

ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਸੈਂਕੜੇ ਅਜੇਹੀਆਂ ਉਦਾਹਰਨਾਂ ਹੋਰ ਮਿਲ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਬਿਕ੍ਰਮੀ ਕੈਲੰਡਰ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਕਾਰਨ ਇਤਿਹਾਸਕ ਤੌਰ ’ਤੇ ਅੱਗੇ ਪਿੱਛੇ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਮਿਸਾਲ ਦੇ ਤੌਰ ’ਤੇ ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੇ 18ਹਾੜ ਬਿਕ੍ਰਮੀ ਸੰਮਤ 1663 (15 ਜੂਨ 1606 ਯੂਲੀਅਨ) ਨੂੰ ਸ਼੍ਰੀ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਇੱਕ ਥੜੇ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ’ਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਅਕਾਲ ਬੁੰਗਾ ਉਸਾਰਿਆ ਗਿਆ, ਜੋ ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਸ਼੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ 18 ਹਾੜ ਨੂੰ ‘ਸ਼੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ’ ਦਿਵਸ ਦੇ ਤੌਰ ’ਤੇ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।  ਥੜੇ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਉਪ੍ਰੰਤ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੇ ਉੱਥੇ ਢਾਡੀ ਵਾਰਾਂ ਗਵਾਉਣੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਵਾਈਆਂ ਤੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਉਹ ਵਧੀਆ ਘੋੜੇ ਤੇ ਸ਼ਸਤਰ ਭੇਟਾ ਵਜੋਂ ਲੈ ਕੇ ਆਉਣ । ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ 6 ਸਾਵਣ ਨੂੰ ਥੜ੍ਹਾ ਸਾਹਿਬ ’ਤੇ ਹੋਈ ਵਿਸ਼ਾਲ ਇਕੱਤ੍ਰਤਾ ਦੌਰਨ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਆਦੇਸ਼ ’ਤੇ ਬਾਬਾ ਬੁੱਢਾ ਜੀ ਨੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੂੰ ਮੀਰੀ ਪੀਰੀ ਦੀਆਂ ਦੋ ਤਲਵਾਰਾਂ ਪਹਿਨਾਈਆਂ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ 6 ਸਾਵਣ ‘ਮੀਰੀ ਪੀਰੀ ਦਿਵਸ, ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ, ਆਪਣੇ ਕੈਲੰਡਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਦਾ ਸਿਰਜਣਾ ਦਿਵਸ ਤਾਂ ਸੂਰਜੀ ਮਹੀਨੇ ਦੀਆਂ ਤਰੀਖਾਂ ਅਨੁਸਾਰ 18 ਹਾੜ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਮੀਰੀ ਪੀਰੀ ਦਿਵਸ 6 ਸਾਵਣ ਦੀ ਬਜਾਇ ਚੰਦ੍ਰਮਾਂ ਦੀਆਂ ਤਿੱਥਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਹਾੜ ਸੁਦੀ 10 ਮਨਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਇਸੇ ਕਾਰਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਿਹਾੜਿਆਂ ਦੀਆਂ ਵੱਖ ਵੱਖ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲਦੀਆਂ ਤਰੀਖਾਂ ਇਸ ਚਾਰਟ ਵਿੱਚ ਵੇਖੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ :

ਤੁਸੀਂ ਸ਼ਾਇਦ ਇਸ ਗੋਰਖ ਧੰਦੇ ਨੂੰ ਸਮਝਦੇ ਹੋਏ ਪੁਸਤਕ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਮਹਾਨ ਇਤਿਹਾਸਕ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦਾ ਜਿਕਰ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਦੋਂ ਕਿ ਰੱਖੜ ਪੁੰਨਿਆ ਦੀਆਂ ਤਰੀਕਾਂ ਨਾਨਕਸ਼ਾਹੀ ਸੰਮਤ 547 ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 632 ਤੱਕ ਭਾਵ 86 ਸਾਲਾਂ ਦੀਆਂ ਜਰੂਰ ਦੇ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ। ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਰੱਖੜ ਪੁੰਨਿਆ ਸ਼੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਮੀਰੀ ਪੀਰੀ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਮਹੱਤਵ ਪੂਰਨ ਹੋਵੇ, ਪਰ ਬੇਨਤੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਦੱਸਣ ਦੀ ਖੇਚਲ ਜਰੂਰ ਕਰ ਦੇਣੀ ਕਿ ਇਸ ਦਿਹਾੜੇ ਦਾ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਨਾਲ ਮਲ ਮਾਸ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਭਰਮ ਵਾਂਗ ਕੀ ਸਬੰਧ ਹੈ ?  ਇਹ ਦੱਸਣ ਦੀ ਵੀ ਜਰੂਰ ਖੇਚਲ ਕਰਨੀ ਕਿ ਇਤਿਹਾਸ ਮੁਤਾਬਕ ਉਕਤ ਦੋਵੇਂ ਦਿਹਾੜਿਆਂ ਦਾ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੇ ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਅੰਤਰ ਹੈ ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਹਰ ਸਾਲ ਹੀ ਮੀਰੀ-ਪੀਰੀ ਦਿਹਾੜੇ ਦੀਆਂ ਤਰੀਖਾਂ ਬਦਲ ਕੇ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਨੂੰ ਕਿਹੜੇ ਭੰਬਲਭੂਸੇ ਵਿੱਚ ਪਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ ? ਤੁਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇਸ ਗਲਤੀ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵੇਂ ਦਿਹਾੜਿਆਂ ਦੀਆਂ ਤਰੀਖਾਂ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ?

ਆਖਰੀ ਪਰ ਜਰੂਰੀ ਸਵਾਲ ਹਨ ਕਿ

1.  ਕੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ, ਤੁਸੀਂ ਖ਼ੁਦ ਅਤੇ ਤੁਹਾਡਾ ਦੋਵਾਂ ਦਾ ਵੱਡਾ ਸਮਰਥਕ ਸਮੁੱਚਾ ਸੰਤ ਸਮਾਜ ਇਸ ਗੱਲ ਲਈ ਕਿਉਂ ਬਜ਼ਿਦ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ੁੱਧ ਕੈਲੰਡਰ ਉਹ ਹੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਤਰੀਖਾਂ ਚੰਦਰ ਸਾਲ ਦੀਆਂ ਅਤੇ ਕੁਝ ਸੂਰਜੀ ਸਾਲ ਦੀਆਂ ਲੈ ਕੇ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਅੱਗੇ ਪਿੱਛੇ ਹੋਣ ਦੇ ਚੱਕਰ ਵਿੱਚ ਸਮੁੱਚੀ ਕੌਮ ਫਸੀ ਰਹੇ। ਕੀ ਤੁਹਾਡੀ ਪਿਛਲੇ 20 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿਦ ਕਾਰਨ ਸਮੁੱਚੇ ਪੰਥ ਦੇ ਬੁੱਧੀਜੀਵੀ ਵਰਗ ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਵਰਗੇ ਵਰਕਰਾਂ ਨੂੰ ਬੇਲੋੜੀ ਦਿਮਾਗੀ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਕਸਰਤ ਨਹੀਂ ਕਰਵਾ ਰਹੇ ?

2. ਬੇਨਤੀ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਸੂਰਜੀ ਅਤੇ ਚੰਦਰ ਦੋ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ’ਤੇ ਅਧਾਰਿਤ ਕੈਲੰਡਰ ਬਨਾਉਣ ਦੀ ਤੁਸੀਂ ਜ਼ਿਦ ਛੱਡ ਦੇਣ ਲਈ ਸਹਿਮਤ ਹੋ ਜਾਵੋ ਤਾਂ ਬੁੱਧੀਜੀਵੀ ਵਰਗ ਆਪਣੀਆਂ ਖੋਜਾਂ ਰਾਹੀਂ ਪੰਥ ਵਿੱਚ ਚਿਰਾਂ ਤੋਂ ਦੁਬਿਧਾ ਅਤੇ ਵੰਡੀਆ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਇਤਿਹਾਸ ਤੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਅਰਥ ਭਾਵਾਂ ਦੀ ਸੁਧਾਈ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਸਮਾਂ ਕੱਢ ਸਕਦੇ ਹਨ ਤੇ ਮੇਰੇ ਵਰਗੇ ਨਿਸ਼ਕਾਮ ਵਰਕਰ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਕਾਲਾਸਾਂ ਲਾ ਕੇ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਤੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਪਰ ਹੁਣ ਤਾਂ ਕਲਾਸਾਂ ਵਿੱਚ ਬੱਚੇ ਸਾਥੋਂ ਪੁੱਛਦੇ ਹਨ “ਕੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ 2016 ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦਿਹਾੜਾ ਵੱਡੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮਨਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਤੇ 2017 ਵਿੱਚ ਪਿੱਛੋਂ। 2017 ਵਿੱਚ ਮੀਰੀ ਪੀਰੀ ਦਿਵਸ ਸ਼੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਸਿਰਜਨਾ ਦਿਵਸ ਤੋਂ 1 ਦਿਨ ਪਿੱਛੋਂ ਮਨਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਹੁਣ 2018 ਵਿੱਚ 20 ਦਿਨ ਪਿੱਛੋਂ ਮਨਾਵਾਂਗੇ ?

3.  ਆਪ ਜੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਹੈ ਕਿ 2028 ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦਿਹਾੜਾ 23 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਹੋਵੇਗਾ। ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰ ਕੇ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸ ਦੇਣਾ ਜੀ ਕਿ ਉਸ ਦਿਨ ਕੀ ਵਾਕਿਆ ਹੀ ਪੋਹ ਸੁਦੀ 7 ਹੋਵੇਗੀ ?

4. ਜੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਪੜ੍ਹਾਉਣ ਵੱਲ ਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ “ਨਾਵਣ ਚਲੇ ਤੀਰਥੀ, ਮਨਿ ਖੋਟੈ ਤਨਿ ਚੋਰ ॥ ਇਕੁ ਭਾਉ ਲਥੀ ਨਾਤਿਆ, ਦੁਇ ਭਾ ਚੜੀਅਸੁ ਹੋਰ ॥ ਬਾਹਰਿ ਧੋਤੀ ਤੂਮੜੀ, ਅੰਦਰਿ ਵਿਸੁ ਨਿਕੋਰ ॥ ਸਾਧ ਭਲੇ ਅਣਨਾਤਿਆ, ਚੋਰ ਸਿ ਚੋਰਾ ਚੋਰ ॥” (ਮ: ੧ / ੭੮੯) ਅਤੇ “ਸੰਗਤਿ ਮੀਤ ਮਿਲਾਪੁ, ਪੂਰਾ ਨਾਵਣੋ ॥ ਗਾਵੈ ਗਾਵਣਹਾਰੁ, ਸਬਦਿ ਸੁਹਾਵਣੋ ॥ ਸਾਲਾਹਿ ਸਾਚੇ, ਮੰਨਿ ਸਤਿਗੁਰੁ, ਪੁੰਨ ਦਾਨ ਦਇਆ ਮਤੇ ॥ ਪਿਰ ਸੰਗਿ ਭਾਵੈ, ਸਹਜਿ ਨਾਵੈ, ਬੇਣੀ ਤ ਸੰਗਮੁ ਸਤ ਸਤੇ ॥ ਆਰਾਧਿ ਏਕੰਕਾਰੁ ਸਾਚਾ, ਨਿਤ ਦੇਇ ਚੜੈ ਸਵਾਇਆ ॥ ਗਤਿ ਸੰਗਿ ਮੀਤਾ ਸੰਤਸੰਗਤਿ, ਕਰਿ ਨਦਰਿ ਮੇਲਿ ਮਿਲਾਇਆ ॥” (ਮ: ੧ / ੬੮੮), ਆਦਿਕ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਅਰਥ ਦੱਸਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੀਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਬੱਚੇ ਪੁੱਛਦੇ ਹਨ ਕਿ “ਜੀ ! ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਗੁਰ ਪੁਰਬ ’ਤੇ ਗਏ ਸੀ ਉੱਥੇ ਤਾਂ ਰਾਗੀ ਸਿੰਘ ਬੜੇ ਵਜ਼ਦ ਵਿੱਚ ਆ ਕੇ ਗਾ ਰਹੇ ਸਨ “ਮੁਰ ਪਿਤ ਪੂਰਬਿ ਕਿਯਸਿ ਪਯਾਨਾ ॥ ਭਾਂਤਿ ਭਾਂਤਿ ਕੇ ਤੀਰਥਿ ਨ੍ਹਾਨਾ ॥ ਜਬ ਹੀ ਜਾਤਿ ਤ੍ਰਿਬੇਣੀ ਭਏ ॥ ਪੁੰਨ ਦਾਨ ਦਿਨ ਕਰਤ ਬਿਤਏ ॥” ਭਾਵ ਬੱਚੇ ਪੁੱਛਦੇ ਹਨ ਕਿ ਦੱਸੋ ਜਿਹੜੇ ਅਰਥ ਤੁਸੀਂ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਦੱਸ ਰਹੇ ਹੋ ਉਹ ਠੀਕ ਹਨ ਜਾਂ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਬਾਣੀ ਠੀਕ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਲਿਖ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੇ ਪੂਰਬ ਵੱਲ ਜਾ ਕੇ ਭਾਂਤ ਭਾਂਤ ਦੇ ਤੀਰਥਾਂ ਦਾ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕੀਤਾ ਤੇ ਤ੍ਰਿਬੈਣੀ ਜਾ ਕੇ ਕਈ ਦਿਨ ਪੁੰਨ ਦਾਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਹੀ ਬਿਤਾ ਦਿੱਤੇ !

ਤੁਸੀਂ ਕਦੀ ਬਠਿੰਡੇ ਆਓ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਕਲਾਸ ਵਿੱਚ ਲੈ ਕੇ ਜਾਈਏ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਵੇਖੋਗੇ ਕਿ ਉਹ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਵਾਲ ਪੁੱਛਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਕੇਵਲ ਸ਼ਰਮਿੰਦਾ ਹੋਣ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਕੋਈ ਜਵਾਬ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਇਹ ਸਭ ਕੁਝ ਸੰਤ ਸਮਾਜ ਸਮੇਤ ਤੁਹਾਡੀ ਅਤੇ ਡਾ: ਅਨੁਰਾਗ ਸਿੰਘ ਵਰਗੇ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿਦ ਕਾਰਨ ਹੈ। ਆਪ ਜੀ ਨੂੰ ਬੇਨਤੀ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿਦ ਨਹੀਂ ਛੱਡ ਸਕਦੇ ਤਾਂ ਕੌਮ ਨੂੰ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ ਇਹ ਤਾਂ ਦੱਸ ਦੇਵੋ ਕਿ ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿੱਚ ਕਿੱਥੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕੁਝ ਦਿਹਾੜੇ ਚੰਦਰ ਤਰੀਖਾਂ ਨਾਲ ਅਤੇ ਕੁਝ ਦਿਹਾੜੇ ਸੂਰਜੀ ਤਰੀਖਾਂ ਨਾਲ ਮਨਾਉਣਾ ਹੀ ਅਸਲ ਗੁਰਮਤਿ ਹੈ ਅਤੇ ਜੇ ਸਾਰੇ ਦਿਹਾੜੇ ਸਦਾ ਸਥਿਰ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸੂਰਜੀ ਤਰੀਕਾਂ ਨਾਲ ਮੰਨਾ ਲਏ ਜਾਣ ਤਾਂ ਗੁਰਮਤਿ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚੇਗਾ ?

ਆਪ ਜੀ ਦੇ ਪੱਤਰ ਦੀ ਉਡੀਕ ਵਿੱਚ

ਕਿਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਬਠਿੰਡਾ 98554-80797

ਪੱਤਰ ਨੰ: 7 ਸਰਬਜੀਤ ਸਿੰਘ ਵੱਲੋਂ  ਲੈਫ: ਕਰਨਲ ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨਿਸ਼ਾਨ ਨੂੰ ਪੱਤਰ ਮਿਤੀ 30.03.2018

ਲੈ: ਕਰਨਲ ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨਿਸ਼ਾਨ ਜੀ !

ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕਾ ਖਾਲਸਾ, ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕੀ ਫ਼ਤਿਹ।

ਨਿਸ਼ਾਨ ਜੀ, ਮੇਰੇ 27 ਮਾਰਚ ਦੇ ਪੱਤਰ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ, 28 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਤੁਹਾਡੀ ਈ ਮੇਲ ਮਿਲੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਆਪ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ,

“I have seen the letter of S. Ajit Singh. I am sorry to say that I can not use such language or participate in any discussion any more. 

I have seen your letter also. It appears you still accept Mal Maas theory. Please read my answer to question 27 again. I believe that calander can not shift the historical date and Mal Mass has no place in Gurmat”.

 ਤੁਹਾਡੀ ਈ ਮੇਲ ਪੜ੍ਹਨ ਤੋਂ ਪਿਛੋਂ ਮੈਂ ਸ. ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਈ ਮੇਲ ਪੜ੍ਹੀ। ਉਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਖਾਸ ਗੱਲ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਦਾ ਆਪਣਾ-ਆਪਣਾ ਤਰੀਕਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਗੱਲ ਕਰਨ ਦਾ, ਜਿਸ ਲਈ ਉਹ ਖ਼ੁਦ ਹੀ ਜਿੰਮੇਵਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮੈਂ ਸ. ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੂੰ ਈ-ਮੇਲ ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਜਾਣਦਾ ਹਾਂ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੇਲ ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਦੋ-ਤਿੰਨ ਵਾਰੀ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਮੇਰੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਸਿਰਫ ਕੈਲੰਡਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਮੇਲ ਵਿੱਚ ਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸੇ ਕਰ ਕੇ ਹੀ ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਗਰੁੱਪ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬੇਨਤੀ ਹੈ ਕਿ ਅੱਗੋਂ ਤੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਅਜੇਹਾ ਸ਼ਬਦ ਨਾ ਵਰਤਣ ਜਿਸ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਦੇ ਮਾਣ-ਸਨਮਾਨ ਨੂੰ ਕੋਈ ਠੇਸ ਪੁੱਜ ਸਕਦੀ ਹੋਵੇ।

ਕਰਨਲ ਨਿਸ਼ਾਨ ਜੀ ! ਤੁਹਾਡੇ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਅਨੁਰਾਗ ਸਿੰਘ ਵੱਲੋਂ ਮੇਰੇ ਲਈ ਵਰਤੀ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ਵੇਖੋ, ਪੁਰੇਵਾਲ ਦੇ ਕਾਮਰੇਡ ਸਮਰਥਕ,  ਪੁਰੇਵਾਲ ਦੇ ਪੇਟੀ ਬੰਦ ਦਿਮਾਗ ਸਮਰਥਕ, ਹੁਣ ਵਾਰੀ ਹੈ ਕਾਮਰੇਡ ਪੁਰੇਵਾਲ ਦੇ ਭਾੜੇ ਦੇ ਟੱਟੂਆਂ ਦੀ, ਮੇਰੇ ਵੱਲੋਂ ਪਾਲ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖਰੀਦੇ ਭਗਤਾਂ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ, ਪੁਰੇਵਾਲ ਦੇ ਪੱਕੇ ਅਤੇ ਢੀਠ ਸਮਰਥਕ, ਇਲਤੀ ਟੋਲਾ, ਸ਼ਰਾਰਤੀ ਕਾਮਰੇਡ, ਇਲਤੀ ਚੌਧਰੀ, ਸਰਕਾਰੀ ਪਿੱਠੂਆਂ ਦੀ ਟੋਲੀ, ਆਦਿ।

ਮੈਂ ਇਕ ਵਾਰ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ ਅਜੇਹੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਰਤਣ ਤੋਂ ਸੰਕੋਚ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ, ਪਰ ਅਨੁਰਾਗ ਸਿੰਘ ਉਤੇ ਮੇਰੀ ਬੇਨਤੀ ਦਾ ਕੋਈ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਜਾਪਦਾ ਹੈ।  ਹੁਣ ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ, ਉਸ  ਦੇ ਸਵਾਲ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਢੁੱਚਰਾਂ ਕਹਿਣਾ ਜਿਆਦਾ ਠੀਕ ਹੈ, ਦੇ ਜਵਾਬ ਦੇ ਕੇ, ਸਵਾਲ ਕਰਦਾ ਹਾਂ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਉਸ ਨੇ ਕਦੇ ਜਵਾਬ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ।

 ਕਰਨਲ ਨਿਸ਼ਾਨ ਜੀ ! ਮੇਰੇ ਪਹਿਲੇ ਪੱਤਰ (21 ਮਾਰਚ) ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ  22 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਸ. ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਟਿੱਪਣੀ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਤੁਸੀਂ ਮੇਰੇ ਪੱਤਰ ਦਾ ਜਵਾਬ 25 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਉਸ ਵੇਲੇ ਤੁਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਉਤੇ ਕੋਈ ਇਤਰਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ, 26 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣਾ ਪੱਤਰ ਫਿਰ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ। ਜਿਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਲਿਖਿਆ ਸੀ ਕਿ, ਮੈਂ ਕਲ ਈਮੇਲ ਕੀਤੀ ਸੀ ਪਰ ਫਿਰ ਵਾਪਸ ਆ ਗਈ ਅੱਜ ਦੁਬਾਰਾ ਭੇਜ ਰਿਹਾ ਹਾਂ”। 27 ਤਾਰੀਖ ਨੂੰ ਉਹੀ ਪੱਤਰ ਇਹ ਲਿਖ ਕੇ ਫਿਰ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ, “ਮੈਂ ਕਲ ਈਮੇਲ ਕੀਤੀ ਸੀ ਪਰ ਫਿਰ ਵਾਪਸ ਆ ਗਈ ਅੱਜ ਦੁਬਾਰਾ ਭੇਜ ਰਿਹਾ ਹਾਂ”। ਉਸ ਵੇਲੇ ਵੀ ਤੁਸੀਂ ਭਾਸ਼ਾ ਸਬੰਧੀ ਕੋਈ ਇਤਰਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। ਜਦੋਂ ਮੈਂ 28 ਤਾਰੀਖ ਨੂੰ ਸਵਾਲ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਲਿਖ ਦਿੱਤਾ, “I have seen the letter of S. Ajit Singh. I am  sorry to say that I can not use such language or participate in any discussion any more”।. 

ਨਿਸ਼ਾਨ ਜੀ, ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਣ ਦੀ ਖੇਚਲ ਕਰੋਗੇ ਕਿ ਮੇਰੇ ਵੱਲੋਂ  ਸਵਾਲ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ (ਇਕ ਹਫ਼ਤਾ ਪਿਛੋਂ) ਹੀ ਤੂਹਾਨੂੰ ਸ. ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਇਤਰਾਜ਼ ਯੋਗ ਕਿਉਂ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਈ ਹੈ ?

ਮਲ ਮਾਸ ਬਾਰੇ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਰਾਏ ਤੇ ਕਾਇਮ ਹੋ, “Please read my answer to question 27 again. I believe that calander can not shift the historical date and Mal Mass has no place in Gurmat”. ਤੂਹਾਨੂੰ ਪੂਰਾ ਹੱਕ ਹੈ ਆਪਣੀ ਰਾਏ ਰੱਖਣ ਦਾ, ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਅਧਿਕਾਰ ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਕਰਦਾ ਹਾਂ, ਪਰ ਕਰਨਲ ਨਿਸ਼ਾਨ ਜੀ ! ਮਲ ਮਾਸ ਦਾ, ਆਪਣੇ ਮੰਨਣ ਜਾਂ ਨਾ ਮੰਨਣ ਨਾਲ ਕੋਈ ਸਬੰਧ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਚੰਦਰ-ਸੂਰਜੀ ਬਿਕ੍ਰਮੀ ਕੈਲੰਡਰ ਦਾ ਵਿਧਾਨ ਹੈ। ਇਕ ਸੂਰਜੀ ਦਿਨ ਵਿਚ ਚੰਦ ਦੀਆਂ ਦੋ ਤਿੱਥਾਂ, ਦੋ ਸੂਰਜੀ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇਕ ਤਿੱਥ, ਚੰਦ ਦੇ ਸਾਲ ਦਾ ਸੂਰਜੀ ਸਾਲ ਤੋਂ 11 ਦਿਨ ਛੋਟਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਪਿੱਛੇ ਰਹਿ ਜਾਣਾ, ਇਸ ਨੂੰ ਸੂਰਜੀ ਸਾਲ ਦੇ ਨੇੜੇ ਤੇੜੇ ਰੱਖਣ ਲਈ ਇਕ ਹੋਰ ਮਹੀਨਾ ਜੋੜਨਾ। ਇਹ ਕੈਲੰਡਰ ਦੀ ਬਣਤਰ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਗੁਰਮਤਿ ਨਾਲ ਕੋਈ ਸਬੰਧ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਜੇ ਇਸ ਕੈਲੰਡਰ ਮੁਤਾਬਕ ਚੱਲਣਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸਭ ਕੁਝ ਮੰਨਣਾ ਪਵੇਗਾ। ਜੇ ਮਲ ਮਾਸ ਨਹੀਂ ਮੰਨਣਾ ਤਾਂ ਇਸ ਕੈਲੰਡਰ ਦਾ ਤਿਆਗ ਕਰੋ।

 ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਚੰਦਰ-ਸੂਰਜੀ ਬਿਕ੍ਰਮੀ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ 86 ਸਾਲ (2015-2100) ਦਾ ਕੈਲੰਡਰ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦੀ ਤਾਰੀਖ ਦਰਜ ਕਰਨ ਵੇਲੇ ਤੁਸੀਂ ਗਲਤੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਤਾਰੀਖ਼ਾਂ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਕੈਲੰਡਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੀ ਦਰਜ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਦਾ ਜਿਕਰ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਪਿਛਲੇ ਪੱਤਰ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਚਾਹੀਦਾ ਤਾਂ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਪੜਤਾਲ ਕਰਦੇ, ਪਰ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣਾ ਜਵਾਬ (ਨੰਬਰ 27) ਪੜ੍ਹਨ ਦੀ ਹਦਾਇਤ ਕੀਤੀ ਹੈ।

ਸ. ਕਿਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਦੇ ਸਵਾਲ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਵੀ ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਹਦਾਇਤ ਹੀ ਕੀਤੀ ਹੈ,

ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਦਾਅਵੇ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਦੁਹਰਾਇਆ ਹੈ, “ਮੈਂ ਇਸੇ ਲਈ ਗੁਰ ਪੁਰਬ ਦਰਪਣ ਵਿਚ 19 ਮਈ 2018 ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿਸੇ ਮਲ ਮਾਸ ਦੇ ਅਣਜਾਣਪੁਣੇ ਵਿਚ ਨਹੀਂ”।

ਨਿਸ਼ਾਨ ਜੀ ! ਚੰਗਾ ਹੁੰਦਾ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਮੇਰੇ ਪੱਤਰ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਪੜ੍ਹ ਲੈਂਦੇ। ਮੈਂ  ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀ ਗੁਰਗੱਦੀ ਦੀ ਤਾਰੀਖ ਬਾਰੇ ਉਦਾਹਰਨ ਦਿੱਤੀ ਸੀ, ਜੋ ਤੁਸੀਂ ਨਹੀਂ ਪੜੀ।  ਹੁਣ ਮੈਂ ਤੂਹਾਨੂੰ ਬੇਨਤੀ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਆਪਣੇ ਸਵਾਲ-ਜਵਾਬ (ਨੰਬਰ 27) ਨੂੰ ਖ਼ੁਦ ਪੜ੍ਹੋ ਅਤੇ ਭਾਦੋਂ ਸੁਦੀ 2 ਮੁਤਾਬਕ 2031 ਈ:, 2050 ਈ: ਅਤੇ 2096 ਈ: (ਪੰਨਾ 53) ਵਿੱਚ ਦੱਸੋ ਤੁਸੀਂ ਕਿੰਨੀ ਤਾਰੀਖ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਹੈ ?

ਚੇਤ ਸੁਦੀ 14 ਮੁਤਾਬਕ 2029, 2048, 2067 ਅਤੇ 2086 ਈ: (ਪੰਨਾ 66) ਕਿਹੜੀ ਤਾਰੀਖ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਹੈ ?

ਕਰਨਲ ਨਿਸ਼ਾਨ ਜੀ ! ਆਪਣੀ ਤਿੰਨ ਨੁਕਤਿਆਂ ਉਤੇ ਵਿਚਾਰ ਆਰੰਭ ਹੋਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚੋਂ ਇਕ ਨੁਕਤਾ  “ਚੇਤ ਸੁਦੀ 14 ਮੁਤਾਬਕ 30 ਮਾਰਚ”  ਤੁਹਾਡੀ ਤਾਰੀਖ ਸਹੀ ਪਾਈ ਗਈ ਹੈ। ਦੂਜਾ, ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਬਾਰੇ ਵਿਚਾਰ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ ਤੀਜਾ ਨੁਕਤਾ ਸੀ ਨਾਨਕਸ਼ਾਹੀ 550 ਦਾ ਆਰੰਭ, ਉਸ ਬਾਰੇ ਤੁਸੀਂ ਜਿਕਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤ ਹੋ ਕਿ ਇਸ ਦਾ 1 ਚੇਤ (14 ਮਾਰਚ) ਨੂੰ ਹੋਇਆ ਸੀ ਜਾਂ ਨਹੀਂ, ਜੇ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਕਿਉਂ ?

ਪਿਛਲੇ ਪੱਤਰ ਵਿੱਚ ਮੈਂ ਇਹ ਸਵਾਲ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਜੇ ਚੰਦ ਦੇ ਕੈਲੰਡਰ ਨੂੰ  ਖਿੱਚ-ਧੂਹ ਕੇ ਸੂਰਜੀ ਕੈਲੰਡਰ ਦੇ ਨੇੜੇ-ਤੇੜੇ ਹੀ ਰੱਖਣਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿਉਂ ਨਾ ਸੂਰਜੀ ਕੈਲੰਡਰ ਮੁਤਾਬਕ ਹੀ ਆਪਣੇ  ਗੁਰ ਪੁਰਬ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਦਿਹਾੜੇ ਮੰਨਾਏ ਜਾਣ ?

ਤੁਹਾਡੀ ਕੀਮਤੀ ਰਾਏ ਦੀ ਉਡੀਕ ਵਿੱਚ ਸਰਵਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸੈਕਰਾਮੈਂਟੋ ਸੰਪਰਕ ਨੰ: +1 916-529-4775   ਮਿਤੀ 30 ਮਾਰਚ 2018

ਨੋਟ- ਕਰਨਲ ਨਿਸ਼ਾਨ ਜੀ,  ਪੰਜ ਸਵਾਲ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਤੁਸੀਂ ਜਵਾਬ ਦੇਣੇ ਹਨ ।

ਪੱਤਰ ਨੰ: 6  ਲੈਫ: ਕਰਨਲ ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨਿਸ਼ਾਨ ਵੱਲੋਂ ਕਿਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਜਵਾਬ (ਮਿਤੀ 30.4.2108)

ਗੁਰਮੁਖ ਪਿਆਰੇ ਕਿਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਬਠਿੰਡਾ ਜੀਓ,

ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕੀ ਖ਼ਾਲਸਾ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕੀ ਫ਼ਤਿਹ।

1.  ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਬਾਰੇ ਜੋ ਭਰਮ ਭੁਲੇਖਾ ਤੁਹਾਨੂੰ ਹੈ ਐਸੇ ਭੁਲੇਖੇ ਪੈਣ ਕਾਰਨ ਹੀ ਮੈਂ ਗੁਰ ਪੁਰਬ ਦਰਪਣ ਵਿਚ ਸੁਆਲ ਨੰਬਰ 27 ਦਾ ਜੁਆਬ ਲਿਖ ਕੇ ਗੁਰਮਤ ਅਨੁਸਾਰ ਸਥਿਤੀ ਸਾਫ਼ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਹੇਠਾਂ ਦੇਖੋ ਸੁਆਲ ਨੰਬਰ 27 ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਜੁਆਬ।

27) ਸੁਆਲ: ਜੇ ਕੋਈ ਗੁਰ ਪੁਰਬ ਮਲ ਮਾਸ ਵਿਚ ਆ ਜਾਏ ਤਾਂ ਕੀ ਉਹ ਗੁਰ ਪੁਰਬ ਨਹੀਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਜਾਂ ਕਿ ਇੱਕ ਮਹੀਨਾ ਲੇਟ ਮਨਾਇਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ?

ਜੁਆਬ: ਜਿਵੇਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਹਾ ਜਾ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ ਗੁਰਸਿੱਖ ਲਈ ਕੋਈ ਮਹੀਨਾ ਮਲ ਮਾਸ ਜਾਂ ਗੰਦਾ ਮਹੀਨਾ ਨਹੀਂ, ਸਾਰੇ ਮਹੀਨੇ ਭਲੇ ਹਨ, ”ਮਾਹ ਦਿਵਸ ਮੂਰਤ ਭਲੇ..”। ਇਸ ਲਈ ਇਤਿਹਾਸ ਮੁਤਾਬਿਕ ਹੀ ਸਾਰੇ ਗੁਰ ਪੁਰਬ ਅਗਲੇ ਪੰਨਿਆਂ ਤੇ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਗੁਰ ਪੁਰਬਾਂ ਦੀਆਂ ਤਿੱਥਾਂ ਨਿਰਧਾਰਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਨਾ ਕਿ ਮਲ ਮਾਸ ਨੂੰ। ਇਤਿਹਾਸਕ ਘਟਨਾ ਨੂੰ ਮਲ ਮਾਸ ਦੇ ਭੁਲੇਖੇ ਕਾਰਨ ਅੱਗ ਪਿੱਛੇ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ।

2. ਤੁਹਾਡਾ ਇਹ ਇਲਜ਼ਾਮ ਬਿਲਕੁਲ ਨਿਰਮੂਲ ਹੈ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਮਲ ਮਾਸ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਨਹੀਂ। ਜੇ ਪਤਾ ਨਾ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਐਸਾ ਸੁਆਲ ਜੁਆਬ ਨਾ ਲਿਖਦਾ।

3. ਇਤਿਹਾਸ ਮੁਤਾਬਿਕ ਗੁਰੂ ਹਰਿਗੋਬਿੰਦ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਨੂੰ ਗੁਰਗੱਦੀ ਜੇਠ ਵਦੀ 8, 22 ਜੇਠ, ਸੰਮਤ ਨਾਨਕਸ਼ਾਹੀ 138 ਮੁਤਾਬਿਕ 19 ਮਈ 1606 ਨੂੰ ਮਿਲੀ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਜੇਠ ਸੁਦੀ 4, 2 ਹਾੜ, ਸੰਮਤ ਨਾਨਕਸ਼ਾਹੀ 138 ਮੁਤਾਬਿਕ 30 ਮਈ 1606 ਨੂੰ ਹੋਈ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰਗੱਦੀ ਦਿਵਸ ਅਤੇ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦਿਵਸ ਵਿਚਕਾਰ 11 ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਅੰਤਰ ਹੈ।

4. ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਕੈਲੰਡਰ ਅਨੁਸਾਰ ਗੁਰੂ ਹਰਿ ਗੋਬਿੰਦ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਦਾ ਗੁਰਗੱਦੀ ਦਿਵਸ 8 ਮਈ ਨੂੰ ਹੈ ਅਤੇ ਗੁਰ ਪੁਰਬ ਦਰਪਣ ਵਿਚ ਵੀ ਜੇਠ ਵਦੀ 8 ਮੁਤਾਬਿਕ 8 ਮਈ ਹੀ ਦਰਜ ਹੈ।ਹੁਣ ਇਸ ਤੋਂ 11 ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਜੇਠ ਸੁਦੀ 4, 19 ਮਈ ਹੀ ਇਤਿਹਾਸ ਮੁਤਾਬਿਕ ਠੀਕ ਬਣਦੀ ਹੈ ਜਦ ਕਿ 17 ਜੂਨ ਵਾਲੀ ਜੇਠ ਸੁਦੀ 4, 40 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਇਤਿਹਾਸ ਮੁਤਾਬਿਕ ਠੀਕ ਨਹੀਂ।  ਮੈਂ ਇਸੇ ਲਈ ਗੁਰ ਪੁਰਬ ਦਰਪਣ ਵਿਚ 19 ਮਈ 2018 ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਕਿਸੇ ਮਲ ਮਾਸ ਦੇ ਅਣਜਾਣਪੁਣੇ ਵਿਚ ਨਹੀਂ।

5. ਗੁਰੂ ਹਰਿ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਦੇ ਜੋਤੀ ਜੋਤਿ ਸਮਾਉਣ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਦੇ ਗੁਰਗੱਦੀ ਦਿਵਸ ਦੀ ਤਾਰੀਖ਼ ਚੇਤ ਸੁਦੀ 14 ਮੁਤਾਬਿਕ 30 ਮਾਰਚ 2018 ਹੀ ਬਣਦੀ ਹੈ।ਸਾਰੇ ਜੰਤਰੀਆਂ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਇਸੇ ਨੂੰ ਸਹੀ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਗੁਰ ਪੁਰਬ ਦਰਪਣ ਵਿਚ ਵੀ 30 ਮਾਰਚ ਹੀ ਦਰਜ ਹੈ। 29 ਮਾਰਚ ਸ਼੍ਰੋਮਣ ਕਮੇਟੀ /ਪਿੰਗਲਵਾੜੇ ਨੇ ਕਿਸ ਸਰੋਤ ਤੋਂ ਲਈ ਹੈ ਇਸ ਬਾਰੇ ਸ਼ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਹੀ ਦੱਸ ਸਕਦੀ ਹੈ।

6. ਨਾਨਕਸ਼ਾਹੀ ਸੰਮਤ 560 ਵਿਚ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਪੁਰਬ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਭੁਲੇਖਾ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਇਹ ਗੁਰ ਪੁਰਬ 23-12-2028 ਨੂੰ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਲੈਫ: ਕਰਨਲ ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨਿਸ਼ਾਨ ਸੰਪਰਕ ਨੰ: 001645071939

ਪੱਤਰ ਨੰ:  5 ਕਿਰਪਾਲ ਸਿੰਘ (ਮਿਤੀ 29.3.2018)

ਲੈਫ: ਕਰਨਲ ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨਿਸ਼ਾਨ ਵੱਲੋਂ ਭੇਜੀ ਗਈ ਇੱਕ ਮੇਲ ਮੈਨੂੰ ਮਿਲੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ “ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਦਾ ਸ਼ਹੀਦੀ ਪੁਰਬ ਜੇਠ ਸੁਦੀ 4 ਮੁਤਾਬਕ 19 ਮਈ 2018 ਨੂੰ ਗੁਰ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਗੁਰਮੱਤ ਅਨੁਸਾਰ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਹਰਿ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਜੋਤੀ ਜੋਤਿ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਦਾ ਗੁਰਗੱਦੀ ਦਿਹਾੜਾ ਚੇਤ ਸੁਦੀ 14 ਮੁਤਾਬਕ 30 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਹੀ ਹੈ। ਮਾਰਤੰਡ ਪੰਚਾਂਗ ਅਤੇ ਮੁਫ਼ੀਦਆਲਮ ਜੰਤਰੀਆਂ ਵੀ ਇਹੀ ਤਾਰੀਖ ਦੱਸਦੀਆਂ ਹਨ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਸਰੋਤ ਬਾਰੇ ਮੈਂ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦਾ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਵੱਲੋਂ 17 ਜੂਨ ਅਤੇ 29 ਮਾਰਚ ਦੀਆਂ ਤਾਰੀਖ਼ਾਂ ਬਾਰੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਹੀ ਦੱਸ ਸਕਦੀ ਹੈ।”

ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕੈਲੰਡਰ ਵਿੱਚ ਚੰਦਰ ਮਹੀਨੇ ਦੀਆਂ ਤਿੱਥਾਂ ਤਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਨਹੀਂ; ਕ੍ਰਮਵਾਰ ਸੂਰਜੀ ਮਹੀਨੇ ਦੀਆਂ ਤਰੀਖਾਂ 3 ਹਾੜ ਅਤੇ 16 ਚੇਤ ਹੀ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਵੇਖਣ ਲਈ ਪਿੰਗਲਵਾੜਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਜੰਤਰੀ ਵੇਖੀ ਤਾਂ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਇਸ ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ ‘ਜੇਠ’ ਨਾਮ ਦੇ ਦੋ ਚੰਦਰ ਮਹੀਨੇ ਹਨ ਜਿਸ ਮੁਤਾਬਕ 19 ਮਈ ਨੂੰ (ਪਹਿਲੇ ਮਹੀਨੇ ਦੀ) ਜੇਠ ਸੁਦੀ 4 ਹੈ ਅਤੇ 17 ਜੂਨ ਨੂੰ (ਦੂਸਰੇ ਮਹੀਨੇ ਦੀ) ਜੇਠ ਸੁਦੀ 4 ਹੈ। ਕਰਨਲ ਨਿਸ਼ਾਨ ਨੇ ਪਹਿਲੇ ਜੇਠ ਦੀ ਤਿੱਥ ਨਿਸਚਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਦੂਜੇ ਜੇਠ ਦੀ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਿੰਗਲਵਾੜੇ ਦੀ ਜੰਤਰੀ ਵਿੱਚ 29 ਮਾਰਚ ਨੂੰ 16 ਚੇਤ ਅਤੇ ਚੇਤ ਸੁਦੀ 14 ਦਰਜ ਹੈ। ਫਿਰ ਵੇਖਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਅਤੇ ਕਰਨਲ ਨਿਸ਼ਾਨ (ਦੋਵਾਂ) ਨੇ ਜੇ ਚੇਤ ਸੁਦੀ 14 ਨੂੰ ਹੀ ਮੁੱਖ ਰੱਖਣਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇੱਕ ਦਿਨ ਦਾ ਫਰਕ ਕਿਉਂ ਹੈ ? ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਵੇਖੇ ਜਾਣ ’ਤੇ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਪਿੰਗਲਵਾੜੇ ਦੀ ਜੰਤਰੀ ਵਿੱਚ 25 ਮਾਰਚ/ 12 ਚੇਤ ਨੂੰ ਚੰਦਰ ਮਹੀਨੇ ਦੀਆਂ ਇਕੱਠੀਆਂ ਹੀ ਦੋ ਤਿੱਥਾਂ ਚੇਤ ਸੁਦੀ 8 ਅਤੇ 9 ਆ ਗਈਆਂ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਚੇਤ ਸੁਦੀ 14 ; 30 ਮਾਰਚ ਦੀ ਬਜਾਏ ਇੱਕ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ 29 ਮਾਰਚ/16 ਚੇਤ ਨੂੰ ਆ ਗਈ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਇੱਥੋਂ ਵੇਖ ਕੇ 16 ਚੇਤ ਨਿਸਚਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਕਰਨਲ ਨਿਸ਼ਾਨ ਨੇ ਜਿਹੜੀ ਜੰਤਰੀ ਜਾਂ ਪੰਚਾਂਗ ਵੇਖੀ ਹੋਵੇਗੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਇਦ ਚੰਦਰ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਇੱਕ ਤਿੱਥ ਦਾ ਘਾਟਾ 25 ਮਾਰਚ ਦੀ ਬਜਾਏ 30 ਮਾਰਚ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦਿਨ ਕੱਢਿਆ ਹੋਵੇਗਾ ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਚੇਤ ਸੁਦੀ 14 ; 30 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਆਈ ? ਇਸ ਪੜਤਾਲ ਰਾਹੀਂ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਇਹ ਬੇਈਮਾਨੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਕਿ ਉਹ ਗੁਰ ਪੁਰਬਾਂ ਦੀਆਂ ਤਰੀਖਾਂ ਨਿਸਚਿਤ ਤਾਂ ਕਰਦੀ ਹੈ ਚੰਦਰ ਸਾਲ ਦੀਆਂ ਤਰੀਖਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਹੀ, ਪਰ ਕੈਲੰਡਰ ਵਿੱਚ ਚੰਦ੍ਰਮਾਂ ਦੀਆਂ ਤਿਥਾਂ ਦਰਜ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ ਅਤੇ ਲਿਖ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਸੂਰਜੀ ਸਾਲ ਦੀਆ ਤਰੀਖਾਂ ਤਾਂ ਕਿ ਚੈੱਕ ਕਰਨ /ਮਿਲਾਣ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਮਾਰੀ ਜਾਵੇ ਟੱਕਰਾਂ ਕਿ ਗੁਰ ਪੁਰਬ ਕਿਸ ਤਰੀਖ ਨੂੰ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਕਿਹੜੀ ਸਹੀ ਹੈ ਤੇ ਕਿਹੜੀ ਗਲਤ ਹੈ ? ਨਾਨਕਸ਼ਾਹੀ ਕੈਲੰਡਰ ਦੀਆਂ ਵਿਰੋਧੀ ਜਿਹੜੀਆਂ ਤਿੰਨੇ ਧਿਰਾਂ (ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ, ਸੰਤ ਸਮਾਜ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਮੰਨਿਆ ਹੋਇਆ ਕੈਲੰਡਰ ਵਿਗਿਆਨੀ ਕਰਨਲ ਨਿਸ਼ਾਨ, ਡਾ: ਅਨੁਰਾਗ  ਸਿੰਘ, ਐਡਵੋਕੈਟ ਲਾਂਬਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਛ ਲਗ ਬਣੇ ਹਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਜੰਮੂ ਆਦਿਕ ਵੀ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ ਕਿ ਜੇ ਕਿਸੇ ਮਹੀਨੇ ਇੱਕੇ ਗੁਰ ਪੁਰਬ ਦੀਆਂ ਦੋ ਤਿਥਾਂ ਜਾਂ ਇੱਕੋ ਨਾਮ ਦੇ ਦੋ ਮਹੀਨੇ ਆ ਜਾਣ ਤਾਂ ਗੁਰ ਪੁਰਬ ਪਹਿਲੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿਚ ਮੰਨਾਏ ਜਾਣ ਜਾਂ ਦੂਸਰੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਕਿੱਥੋਂ ਸਮਝ ਲੱਗਣੀ ਹੈ ਕਿ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਿੰਗਲਵਾੜੇ ਵਾਲੀ ਜੰਤਰੀ ਵਿੱਚ 10 ਮਾਰਚ 2018 ਨੂੰ ਵੀ ਚੇਤ ਵਦੀ 9 ਹੈ ਅਤੇ 11 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਵੀ ਚੇਤ ਵਦੀ 9 ਹੈ, ਪਰ 25 ਮਾਰਚ/ 12 ਚੇਤ ਨੂੰ ਚੰਦਰ ਮਹੀਨੇ ਦੀਆਂ ਇਕੱਠੀਆਂ ਹੀ ਦੋ ਤਿੱਥਾਂ ਚੇਤ ਸੁਦੀ 8 ਅਤੇ 9 ਆ ਗਈਆਂ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੋਹ ਸੁਦੀ 7 ਵੀ ਜੇ ਕਿਸੇ ਸਾਲ ਦੋ ਵਾਰ ਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦਿਹਾੜਾ ਪਹਿਲਾਂ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਪੋਹ ਸੁਦੀ 7 ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਵੇ ਜਾਂ ਪਿੱਛੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਪੋਹ ਸੁਦੀ 7 ਨੂੰ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਕਿੱਥੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕਾਫੀ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵੀ ਵਾਪਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪੋਹ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਮਹੀਨਾ ਤਾਂ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵਾਰ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਪੋਹ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਹੀ ਖਤਮ (ਖੈ) ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਅੱਜ ਤੋਂ 10 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਭਾਵ ਬਿਕ੍ਰਮੀ ਸੰਮਤ 2085 ; ਨਾਨਕਸ਼ਾਹੀ ਸੰਮਤ 560 (2028-29 ਈ:) ਵਿੱਚ ਐਸੀ ਅਜ਼ੀਬ ਸਥਿਤੀ ਬਣੇਗੀ ਕਿ ਉਸ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਕੱਤਕ ਦੇ ਤਾਂ ਦੋ ਮਹੀਨੇ ਹੋਣਗੇ ਪਰ ਪੋਹ ਦਾ ਕੋਈ ਮਹੀਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਨਾਨਕਸ਼ਾਹੀ ਕੈਲੰਡਰ ਦੇ ਵਿਰੋਧੀ ਦੱਸਣ ਕਿ ਨਾਨਕਸ਼ਾਹੀ ਸੰਮਤ 560 ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦਿਹਾੜਾ ਕਦੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ ਜਾਂ ਉਸ ਸਾਲ ਮਨਾਇਆ ਹੀ ਨਹੀਂ ਜਾਵੇਗਾ।

ਕੈਲੰਡਰ ਮਾਹਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ 19 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ 7 ਸਾਲ ਅਜਿਹੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕੋ ਨਾਂ ਦੇ ਦੋ ਮਹੀਨੇ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਹੋਰਨਾਂ ਦੀ ਤਾਂ ਗੱਲ ਹੀ ਛੱਡੋ ਖ਼ੁਦ ਲੈਫ: ਕਰਨਲ ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨਿਸ਼ਾਨ ਜਿਸ ਨੂੰ ਕੈਲੰਡਰ ਵਿਗਿਆਨ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਵਿਦਵਾਨ ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਉਸ ਨੂੰ ਵੀ ਇਹ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿ ਜੇ ਕਿਸੇ ਸਾਲ ਇੱਕੋ ਨਾਮ ਦੇ ਦੋ ਮਹੀਨੇ ਆ ਜਾਣ ਤਾਂ ਗੁਰ ਪੁਰਬ ਪਹਿਲਾਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਮਹੀਨੇ ਦੀਆਂ ਸਬੰਧਿਤ ਤਿੱਥਾਂ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਵੇ ਜਾਂ ਪਿੱਛੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ। ਕਿਉਂਕਿ ਕਰਨਲ ਨਿਸ਼ਾਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪੁਸਤਕ “ਗੁਰ ਪੁਰਬ ਦਰਪਣ” ਵਿੱਚ ਕਈ ਗੁਰ ਪੁਰਬ ਤਾਂ ਪਹਿਲੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਈ ਗੁਰ ਪੁਰਬ ਦੂਸਰੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ। ਕਰਨਲ ਨਿਸ਼ਾਨ ਆਪਣੇ ਇਸ ਦੁਬਿਧਾਪਨ ਤੋਂ ਮੁਨਕਰ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੇ। ਜੇ ਉਹ ਦ੍ਰਿੜਤਾ ਨਾਲ ਸਪਸ਼ਟ ਕਰਨ ਕਿ ਪਹਿਲੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਮਨਾਉਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਹ ਗੁਰ ਪੁਰਬ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਲਿਆਂਦੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਿਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਹੀ ਫੈਸਲੇ ਦੇ ਉਲਟ ਦੂਸਰੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਗੁਰ ਪੁਰਬ ਨਿਸਚਿਤ ਕੀਤੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਜਦ ਕਰਨਲ ਨਿਸ਼ਾਨ ਦੀ ਪੁਸਤਕ “ਗੁਰ ਪੁਰਬ ਦਰਪਣ” ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਛਪਵਾ ਕੇ ਮੁਫਤ ਵੰਡਣ ਵਾਲੇ ਸੰਤ ਸੇਵਾ ਸਿੰਘ ਰਾਮਪੁਰ ਖੇੜੇ ਵਾਲੇ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤਾਂ ਇਹ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਪਤਾ ਕਿ ਦੋ ਤਿੱਥਾਂ ਕਿਵੇਂ ਆ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਜਾਂ ਨਹੀਂ। ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਸੀ ਕਿ ਇੱਕੋ ਤਿੱਥ ਜਾਂ ਇੱਕੋ ਮਹੀਨਾ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵਾਰ ਆ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ। ਜਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਪਿੰਗਲਵਾੜੇ ਵਾਲੀ ਜਾਂ ਕੋਈ ਵੀ ਹੋਰ ਜੰਤਰੀ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਵੇਖੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਸਾਲ ਚੰਦਰ ਮਹੀਨੇ ਜੇਠ ਦੇ ਦੋ ਮਹੀਨੇ ਹਨ। ਕਰਨਲ ਨਿਸ਼ਾਨ ਨੇ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦਾ ਸ਼ਹੀਦੀ ਪੁਰਬ ਪਹਿਲੇ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਜੇਠ ਸੁਦੀ 04 ਮੁਤਾਬਕ 19ਮਈ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਦੂਜੇ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਜੇਠ ਸੁਦੀ 04 ਮੁਤਾਬਕ 17 ਜੂਨ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਸੰਤ ਜੀ ! ਤੁਸੀਂ ਦੱਸੋ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਤੁਸੀਂ ਕਿਹੜੀ ਤਰੀਖ ਨੂੰ ਸਹੀ ਮੰਨਦੇ ਹੋ ਅਤੇ ਕਿਸ ਤਰੀਖ ਨੂੰ ਸ਼ਹੀਦੀ ਗੁਰ ਪੁਰਬ ਮਨਾਉਂਗੇ ? ਇਹ ਸੁਣ ਕੇ ਸੰਤ ਜੀ ਠਠੰਬਰ ਗਏ ਅਤੇ ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ ਕਿ ਇਹ ਤਾਂ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਮਿਲ ਬੈਠ ਕੇ ਫੈਸਲਾ ਕਰਨ। ਤੁਸੀਂ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਨੂੰ ਪੱਤਰ ਲਿਖੋ ਕਿ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਥਾਂ ਬਿਠਾ ਕੇ ਛੇਤੀ ਫੈਸਲਾ ਕਰਨ। ਸੰਤ ਜੀ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਇੱਕ ਪੱਤਰ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹੋ, 2014 ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ 10,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਗੁਰਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਮਤੇ ਪਾਸ ਕਰ ਕੇ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਦੇ ਜਥੇਦਾਰ ਨੂੰ ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ ਕੈਲੰਡਰ ਦਾ ਮਸਲਾ ਹੱਲ ਕਰ ਕੇ ਕੌਮ ਨੂੰ ਦੁਬਿਧਾ ਵਿੱਚੋਂ ਕੱਢਿਆ ਜਾਵੇ। ਦੋ ਢਾਈ ਮਹੀਨੇ ਪਿੱਛੋਂ ਜਥੇਦਾਰ ਨੇ ਨਾਨਕਸ਼ਾਹੀ ਕੈਲੰਡਰ ਦਾ ਮਸਲਾ ਹੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਗਠਨ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੇ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਵੀ ਐਲਾਨੇ ਗਏ ਸਨ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਤਾਂ ਕੀ ਹੋਣੀ ਸੀ, ਜਥੇਦਾਰ ਜਾਂ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਵੱਲੋਂ ਐਲਾਨੇ ਗਏ ਕਮੇਟੀ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਅੱਜ ਤੱਕ ਰਸਮੀ ਤੌਰ ’ਤੇ ਇਹ ਵੀ ਸੂਚਨਾ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਕਿ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੈਲੰਡਰ ਕਮੇਟੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਸੰਤ ਸੇਵਾ ਸਿੰਘ ਮੇਰੀ ਗੱਲ ਨਾਲ ਤਾਂ ਸਹਿਮਤ ਸਨ ਪਰ ਜਵਾਬ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪਾਸ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਸੀ।

ਹੁਣ ਦੱਸੋ ਜੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਤਾਰਾ ਵਿਗਿਆਨੀ ਕਹਾਉਣ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਕੈਲੰਡਰ ਸਬੰਧੀ ਪੁਸਤਕਾਂ ਲਿਖਣ ਵਾਲੇ ਕਰਨਲ ਨਿਸ਼ਾਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਪੁਸਤਕਾਂ ਛਪਵਾ ਕੇ ਮੁਫਤ ਵੰਡਣ ਵਾਲੇ ਸੰਤ ਸੇਵਾ ਸਿੰਘ, ਕੈਲੰਡਰਾਂ ਸਬੰਧੀ ਫੈਸਲੇ ਲੈਣ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਬਣੇ ਹੋਏ ਜਥੇਦਾਰ ਅਤੇ ਕੈਲੰਡਰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਵੀ ਦੋ ਟੂਕ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਕਿ ਚੰਦ੍ਰਮਾਂ ਦੀਆਂ ਤਿੱਥਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਗੁਰ ਪੁਰਬ ਕਿਸ ਦਿਨ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈਂ ਤਾਂ ਆਮ ਸਿੱਖ ਸੰਗਤਾਂ ਦਾ ਕੀ ਹਾਲ ਹੋਵੇਗਾ ?

ਉਕਤ ਨੀਮ ਹਕੀਮਾਂ ਨੂੰ ਸਵਾਲ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਹਰ ਦੂਜੇ/ਤੀਜੇ ਸਾਲ ਖਿੱਚ ਧੂ ਕਰ ਕੇ ਚੰਦਰ ਸਾਲ ਨੂੰ ਸੂਰਜੀ ਕੈਲੰਡਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਰੱਖਣ ਲਈ ਇੱਕ ਮਹੀਨਾ ਫਾਲਤੂ ਜੋੜਨਾ ਹੀ ਪੈਣਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਸੂਰਜੀ ਕੈਲੰਡਰ ਅਪਨਾ ਲੈਂਦੇ ? ਇਹ ਲੋਕ ਗੁਰ ਪੁਰਬਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰਮਤਿ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸ ਮੁਤਾਬਕ ਚੰਦ੍ਰਮਾਂ ਦੀਆਂ ਤਿੱਥਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਮਨਾਉਣ ਦੀ ਵਕਾਲਤ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਇਸ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਵਾਲ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਇੱਕ ਵੀ ਪ੍ਰਮਾਣ ਵਿਖਾ ਦੇਣ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇਹ ਲਿਖਿਆ ਹੋਵੇ ਕਿ ਗੁਰ ਪੁਰਬ ਚੰਦਰ ਮਹੀਨੇ ਦੀਆਂ ਤਿੱਥਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਅਤੇ ਵੈਸਾਖੀ ਸਮੇਤ ਹੋਰ ਇਤਿਹਾਸਕ ਦਿਹਾੜੇ ਸੂਰਜੀ ਤਰੀਖਾਂ ਨੂੰ ਮੰਨਾਏ ਜਾਣਾ ਹੀ ਅਸਲ ਗੁਰਮਤਿ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਣ ਕਿ ਜੇ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦਿਹਾੜੇ ਦੀ ਤਿੱਥ ਪੋਹ ਸੁਦੀ 7 ਲਿਖੀ ਹੋਈ ਹੈ ਤਾਂ 23 ਪੋਹ ਵੀ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਫਿਰ ਦੱਸੋ ਪੋਹ ਸੁਦੀ 7 ਦੀ ਬਜਾਏ 23 ਪੋਹ ਨੂੰ ਗੁਰ ਪੁਰਬ ਮਨਾਉਣ ਨਾਲ ਕਿਸ ਗੁਰਮਤਿ ਸਿਧਾਂਤ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਵਿਗਾੜ ਪੈਦਾ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ?

ਕਿਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਬਠਿੰਡਾ

ਪੱਤਰ ਨੰ: 4  ਸਰਬਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸੈਕਰਾਮੈਂਟੋ ਵੱਲੋਂ ਕਰਨਲ ਨਿਸ਼ਾਨ ਨੂੰ ਪੱਤਰ

ਲੈਫ: ਕਰਨਲ ਸਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨਿਸ਼ਾਨ ਜੀ,

ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕਾ ਖਾਲਸਾ, ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕੀ ਫ਼ਤਹਿ।

ਵਿਸ਼ਾ:- ਸੰਮਤ 550 ਨਾਨਕਸ਼ਾਹੀ ਤਾਰੀਖ: 3/27/2018

ਕਰਨਲ ਨਿਸ਼ਾਨ ਜੀ,  ਤਹਾਡੀ ਪਹਿਲੀ ਈ-ਮੇਲ (25  ਮਾਰਚ) ਮਿਲ ਗਈ ਸੀ। ਦੂਜੀ ਈ ਮੇਲ (26 ਮਾਰਚ)  ਵੀ ਮਿਲ ਗਈ ਹੈ। ਵਿਚਾਰ ਚਰਚਾ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਤੋਰਨ ਲਈ ਬਹੁਤ-ਬਹੁਤ ਧੰਨਵਾਦ। ਤਹਾਡਾ ਪੱਤਰ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਵੱਲੋਂ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਕੈਲੰਡਰ ਦੀ ਪੜਤਾਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਹਰਿਰਾਏ ਜੀ ਦੇ ਜੋਤੀ ਜੋਤ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਦੀ ਗੁਰਗੱਦੀ ਦਿਵਸ ਬਾਰੇ ਹੈਰਾਨ ਕੁਨ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ। ਸੰਮਤ 542 (2010 ਈ.) ਵਿੱਚ ਨਾਨਕਸ਼ਾਹੀ ਕੈਲੰਡਰ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰ ਕੇ ਦੋ ਮੈਂਬਰੀ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਬਣਾਏ ਗਏ ਧੁਮੱਕੜਸ਼ਾਹੀ ਕੈਲੰਡਰ ਵਿਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਿਹਾੜਿਆਂ ਦੀ ਤਾਰੀਖ਼ ਹਰ ਸਾਲ ਬਦਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। 

ਇਤਿਹਾਸਕ ਵਸੀਲਿਆਂ ਮੁਤਾਬਕ ਗੁਰੂ ਹਰਿ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਜੀ ਦਾ ਜੋਤੀ ਜੋਤ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਦਾ ਗੁਰਗੱਦੀ ਦਿਹਾੜਾ ਚੇਤ ਸੁਦੀ 14 ਸੰਮਤ 1721 ਬਿਕ੍ਰਮੀ, 3 ਵੈਸਾਖ, 30 ਮਾਰਚ 1664 ਈ: (ਜੂਲੀਅਨ) ਹੈ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੇ 9 ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਕੈਲੰਡਰਾਂ ਦੀ ਪੜਤਾਲ ਕੀਤਿਆਂ ਇਹ ਤੱਥ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ ਕਿ ਕਮੇਟੀ ਨਾ ਤਾਂ ਚੇਤ ਸੁਦੀ 14 ਨੂੰ ਮੰਨਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ 3 ਵੈਸਾਖ ਨੂੰ। ਤੁਹਾਡੇ ਵੱਲੋਂ ਦਰਜ ਕੀਤੀ, ਚੇਤ ਸੁਦੀ 14 ਮੁਤਾਬਕ 30 ਮਾਰਚ ਸਹੀ ਤਾਰੀਖ ਹੈ।

ਕਰਨਲ ਨਿਸ਼ਾਨ ਜੀ, ਆਪ ਜੀ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤ ਹੋਵੋਗੇ ਕਿ ਜੇ ਅਸੀਂ€ ਵਦੀ-ਸੁਦੀ ਭਾਵ ਚੇਤ ਸੁਦੀ 14 ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਰੱਖਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਹਰ ਸਾਲ ਇਹ ਤਾਰੀਖ ਬਦਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਜੇ ਅਸੀਂ ਉਸ ਦਿਨ ਦੇ ਪ੍ਰਿਵਸ਼ਟੇ (ਬਦਲੇ) ਭਾਵ 3 ਵੈਸਾਖ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਰੱਖੀਏ ਤਾਂ ਇਹ ਤਾਰੀਖ ਭਵਿਖ ਵਿਚ ਕਦੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਬਦਲਗੀ। ਇਸ ਬਾਰੇ ਆਪ ਜੀ ਦਾ ਕੀ ਵਿਚਾਰ ਹੈ ?

ਸੰਮਤ 550  ਨਾਨਕਸ਼ਾਹੀ ਸਬੰਧੀ ਬੇਨਤੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ 1  ਚੇਤ (14  ਮਾਰਚ)  ਤੋਂ ਆਰੰਭ ਹੋਇਆ ਹੈ, 30 ਫੱਗਣ (13 ਮਾਰਚ) ਸੰਮਤ 549 ਖਤਮ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। (ਸਾਲ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਵਿਚ ਅੰਤਰ ਹੋਣ ਕਾਰਨ 2027, 2031 ਅਤੇ 2035 ਈ: ਵਿਚ ਇਸ ਦਾ ਆਰੰਭ 15 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਹੋਵੇਗਾ) ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਸੂਰਜੀ ਸਾਲ ਹੈ, ਜਿਸ ਸਾਲ ਦੇ 365.2563 ਦਿਨ ਹਨ। ਚੇਤ ਸੁਦੀ 1 (18 ਮਾਰਚ) ਤੋਂ ਆਰੰਭ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਬ੍ਰਿਕਮੀ ਸੰਮਤ 2075 ਹੈ। ਉਸ ਦਿਨ ਤਾਂ 5 ਚੇਤ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਤੁਸੀਂ ਸਿਰਲੇਖ,  “ਸੰਮਤ ਨਾਨਕਸ਼ਾਹੀ 550 ਵਿਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਪੁਰਬ”, ਰੱਖਿਆ ਹੈ ਇਸ ਲਈ 1 ਚੇਤ (14 ਮਾਰਚ) ਤੋਂ ਸੰਮਤ 550 ਨਾਨਕਸ਼ਾਹੀ ਦਾ ਆਰੰਭ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਤੀਜਾ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਅਹਿਮ ਨੁਕਤਾ ਹੈ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦਿਹਾੜੇ ਦੀ ਤਾਰੀਖ;

ਨਿਸ਼ਾਨ ਜੀ, ਤੁਸੀਂ ਜੇਠ ਸੁਦੀ 4 ਮੁਤਾਬਕ 19 ਮਈ ਦੀ ਤਾਰੀਖ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਵਾਲ ਨੰਬਰ 27 ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਬੇਨਤੀ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਆਪ ਹੀ ਸਵਾਲ ਕਰ ਕੇ ਆਪ ਹੀ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਤੁਹਾਡਾ ਜਵਾਬ ਤਕਨੀਕੀ ਤੌਰ ’ਤੇ ਗਲਤ ਹੈ।

ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਆਪ ਜੀ ਜਾਣਦੇ ਹੀ ਹੋ ਕਿ ਚੰਦ ਦਾ ਸਾਲ (ਚੇਤ ਸੁਦੀ 1 ਤੋਂ ਚੇਤ ਵਦੀ 15) ਦੀ ਲੰਬਾਈ 354.37 ਦਿਨ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਇਹ ਸੂਰਜੀ ਸਾਲ (1 ਚੇਤ-30 ਫੱਗਣ) ਤੋਂ 11 ਦਿਨ ਛੋਟਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਸੂਰਜੀ ਸਾਲ ਦੇ ਨੇੜੇ ਤੇੜੇ ਰੱਖਣ ਲਈ (19 ਸਾਲ ਵਿਚ 7 ਵਾਰ) ਇਸ ਵਿਚ ਇਕ ਵਾਧੂ ਮਹੀਨਾ ਜੋੜ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਨੂੰ ਮਲ ਮਾਸ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਵਾਧੂ ਮਹੀਨੇ (ਮਲ ਮਾਸ) ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵੀ ਸ਼ੁਭ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ। ਇਸ ਸਾਲ ਵੀ ਜੇਠ ਦੇ ਦੋ ਮਹੀਨੇ ਹਨ। ਪਹਿਲੇ ਜੇਠ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਪੱਖ (ਵਦੀ ਪੱਖ) ਚੰਗਾ, ਪਹਿਲੇ ਜੇਠ ਦਾ ਦੂਜਾ ਪੱਖ (ਸੁਦੀ ਪੱਖ) ਮਾੜਾ, ਦੂਜੇ ਜੇਠ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਪੱਖ (ਵਦੀ ਪੱਖ) ਮਾੜਾ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਜੇਠ ਦਾ ਦੂਜਾ ਪੱਖ (ਸਦੀ ਪੱਖ) ਚੰਗਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਜੇਠ ਸੁਦੀ 4 ਮੁਤਾਬਕ, ਤਹਾਡੇ ਵੱਲੋਂ ਮਿਥੀ ਗਈ 19 ਮਈ ਪਹਿਲੇ ਜੇਠ ਦੇ ਅਸ਼ੁਭ ਪੱਖ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਗਲਤ ਹੈ। ਇਥੇ, ਜੇਠ ਸੁਦੀ 4 ਮੁਤਾਬਕ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦਿਹਾੜਾ, ਦੂਜੇ ਜੇਠ ਦੇ ਦੂਜੇ ਪੱਖ (ਸੁਦੀ ਪੱਖ) ਵਿਚ ਮਨਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ, ਜੋ ਕਿ 17 ਜੂਨ (3 ਹਾੜ) ਨੂੰ ਆਵੇਗਾ। ਇਸ ਸਾਲ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੂੰ ਜਥਾ ਭੇਜਣ ਵਿਚ ਵੀ ਕੋਈ ਸਮਸਿਆ ਨਹੀਂ ਆਵਗੀ ਕਿਉਂਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚ ਨਾਨਕਸ਼ਾਹੀ ਕੈਲੰਡਰ ਲਾਗੂ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਉਥੇ ਇਹ ਦਿਹਾੜਾ 2 ਹਾੜ (16 ਜੂਨ) ਨੂੰ ਹੀ ਮਨਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ।

ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦਿਹਾੜੇ ਦੀਆਂ 6 ਤਾਰੀਖ਼ਾਂ (2018,  26,  37,  45,  64  ਅਤੇ 2083) ਤੁਸੀਂ ਮਲ ਮਾਸ ਵਿਚ ਦਰਜ ਕੀਤੀਆ ਹਨ । ਜੋ ਬਿਕ੍ਰਮੀ ਕੈਲੰਡਰ ਦੇ ਵਿਧਾਨ ਅਨੁਸਾਰ ਸਹੀ ਨਹੀਂ ਹਨ।

ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀ ਗੁਰਗੱਦੀ ਦਿਹਾੜੇ ਦੀ ਤਾਰੀਖ ਤੁਸੀਂ ਭਾਦੋਂ ਸੁਦੀ 2 ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਹੈ। (ਪੰਨਾ 53) 2031 ਈ:, 2050 ਅਤੇ 2096 ਈ: ਵਿਚ ਭਾਦੋਂ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਦੋ ਵਾਰ (ਮਲ ਮਾਸ) ਆਵੇਗਾ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਿੰਨਾਂ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਤੁਸੀਂ 18 ਸਤੰਬਰ ਤਾਰੀਖ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਜੋ ਦੂਜੇ ਭਾਦੋਂ ਦੇ ਦੂਜੇ ਪੱਖ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਜੋ ਕਿ ਬਿਕ੍ਰਮੀ ਕੈਲੰਡਰ ਦੇ ਵਿਧੀ-ਵਿਧਾਨ ਮੁਤਾਬਕ ਸਹੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਇਥੇ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਸਵਾਲ (ਨੰਬਰ 27) ਦੇ ਜਵਾਬ ਦਾ ਆਪ ਹੀ ਖੰਡਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।  ਸੰਨ 2058 ਅਤੇ 2077 ਵਿਚ ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਤਾਰੀਖ 19/9 ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਮੇਰੀ ਗਣਿਤ ਮੁਤਾਬਕ ਇਹ 21/8 ਅਤੇ 20/8 ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪੜਤਾਲ ਵੀ ਕਰ ਲੈਣੀ ਜੀ।

ਕਰਨਲ ਨਿਸ਼ਾਨ ਜੀ, ਜੇ ਚੰਦ ਦੇ ਕੈਲੰਡਰ ਨੂੰ ਖਿੱਚ-ਧੂਹ ਕੇ ਸੂਰਜੀ ਕੈਲੰਡਰ ਦੇ ਨੇੜੇ-ਤੇੜੇ ਹੀ ਰੱਖਣਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿਉਂ ਨਾ ਸੂਰਜੀ ਕੈਲੰਡਰ ਮੁਤਾਬਕ ਹੀ ਆਪਣੇ ਗੁਰ ਪੁਰਬ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਦਿਹਾੜੇ ਮਨਾਏ ਜਾਣ ? ਇਸ ਬਾਰੇ ਆਪ ਜੀ ਦੀ ਕੀਮਤੀ ਰਾਏ ਦੀ ਉਡੀਕ ਰਹੇਗੀ।

ਸਤਿਕਾਰ ਸਹਿਤ

ਸਰਵਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸੈਕਰਾਮੈਂਟੋ ਸੰਪਰਕ ਨੰ: +1 916-230-2102