ਦੁਨੀਆਂ ਮਖ਼ੌਲ ਉਡਾਉਂਦੀ ਹੈ ਭਾਰਤੀ ਨੇਤਾਵਾਂ ਦੇ ਗ਼ੈਰ-ਵਾਜਬ ਤੇ ਗ਼ੈਰ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਬਿਆਨਾਂ ਦਾ..!

ਦੁਨੀਆਂ ਮਖ਼ੌਲ ਉਡਾਉਂਦੀ ਹੈ ਭਾਰਤੀ ਨੇਤਾਵਾਂ ਦੇ ਗ਼ੈਰ-ਵਾਜਬ ਤੇ ਗ਼ੈਰ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਬਿਆਨਾਂ ਦਾ..!

ਡਾ. ਮਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਬੱਲ balmanjit1953@yahoo.co.in 83508 00237

ਭਾਰਤ ਇਕ ਮਹਾਨ ਲੋਕਤੰਤਰ ਹੈ। ਕਈ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ, ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਤੇ ਧਰਮਾਂ ਵਾਲੇ ਇਸ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਮਹਾਨ ਵਿਰਾਸਤ ਤੇ ਕਈ ਵਖਰੇਵਿਆਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਏਕਤਾ ਦੇ ਨਾਲੋ-ਨਾਲ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ, ਜੁਰਮ, ਬਲਾਤਕਾਰ, ਗ਼ਰੀਬੀ ਤੇ ਅਨਪੜ੍ਹਤਾ ਤੋਂ ਵੀ ਤੰਗ ਹਨ । ਨੇਤਾ ਨੂੰ ਜਨਤਾ ਦਾ ਰੋਲ – ਮਾਡਲ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਪਰ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਸੰਵਿਧਾਨ ਨੂੰ ਮੰਨਣ ਵਾਲੇ ਤੇ ਇਸ ਦੀ ਸਹੁੰ ਚੁੱਕ ਕੇ ਆਹੁਦੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹੀ, ਇਸ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਮੰਨਦੇ; ਵੱਡੇ ਵੱਡੇ ਮੰਚਾਂ ਉੱਤੇ ਆਪ-ਹੁਦਰੀਆਂ, ਗ਼ੈਰ-ਵਾਜਬ ਤੇ ਗ਼ੈਰ ਵਿਗਿਆਨਕ ਗੱਲਾਂ ਕਰੀ ਜਾਂਦੇ ਹਨ । ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਹੀ ਨਾਮ ਬਾਰੇ, ਜਾਂ ਤਾਂ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਤੇ ਜਾਂ ਰਾਜ-ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਨਸ਼ੇ ਵਿਚ ‘ਭਾਰਤ ਜਾਂ ਇੰਡੀਆ’ ਨਾਮ ਦੀ ਬਜਾਏ ‘ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ’ ਕਹਿਣ ’ਚ ਵਧੇਰੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ਜਦੋਂ ਕਿ ਸੰਵਿਧਾਨ ਵਿਚ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਨਾਮ ‘ਭਾਰਤ ਜਾਂ ਇੰਡੀਆ’ ਹੈ, ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਬਿਲਕੁਲ ਨਹੀਂ । ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਪੰਕਤੀ ਇੰਜ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ‘ਅਸੀਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਲੋਕ.!’ ਪਾਸਪੋਰਟ ਜਾਂ ਹੋਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਨਾਗਰਿਕ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ’ਤੇ ‘ਹਿੰਦੋਸਤਾਨ’ ਨਹੀਂ ਲਿਖਿਆ ਜਾਂਦਾ । ਅਕਬਰ ਦੇ ਵੇਲੇ ਇਸ ਦਾ ਨਾਮ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਸੀ, ਉਦੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੇ ਬੰਗਲਾ ਦੇਸ਼ ਵੀ ਹੋਂਦ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਸਨ ਆਏ ਤੇ ਗੋਆ ਇਸ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਨਹੀਂ ਸੀ।

ਗ਼ੈਰ ਵਿਗਿਆਨਕ ਗੱਲਾਂ ਬਾਰੇ ਕਹੀਏ ਤਾਂ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਬੜੀ ਭਰਮਾਰ ਹੈ । ਕੈਂਂਸਰ ਦੇ ਇਲਾਜ ਸਬੰਧੀ, ਇੰਡੀਅਨ ਕੌਂਸਲ ਆਫ ਮੈਡੀਕਲ ਰੀਸਰਚ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੈਂਸਰ ਰਜਿਸਟਰੀ ਬੰਗਲੌਰ, ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਮੈਡੀਕਲ ਸਾਇੰਸਜ਼ ਦਿੱਲੀ, ਜਿਪਮਰ (JIPMER JAWAHARLAL INSTITUTE OF POSTGRADUATE MEDICAL EDUCATION & RESEARCH) ਪਾਂਡੀਚਰੀ ਤੇ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਸਮੇਤ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ, ਜਿਵੇਂ ਵਰਲਡ ਹੈਲਥ ਆਰਗੇਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਸਵਿਟਜ਼ਰਲੈਂਡ, ਅਮਰੀਕਾ, ਯੂਰਪ, ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ, ਸਿੰਘਾਪੁਰ, ਮੱਧਪੂਰਬ ਆਦਿ ਮੁਲਕਾਂ ਵਿੱਚ ਖੋਜਾਂ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ’ਤੇ ਅਰਬਾਂ-ਖਰਬਾਂ ਡਾਲਰ ਖ਼ਰਚ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਪਰ ਗੁਜਰਾਤ ਤੋਂ ਸਾਡੇ ਮੈਂਬਰ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਸ਼ੰਕਰ ਭਾਈ ਵੇਗਾਡ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਗਾਂ ਦੇ ਪਿਸ਼ਾਬ ਤੇ ਗੋਹੇ ਨਾਲ, ਕੈਂਸਰ ਬਿਲਕੁਲ ਠੀਕ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਉਂਝ ਮੰਤਰੀ ਜੀ ਨੇ ਇਸ ਦੀ ਕੋਈ ਡੋਜ਼ ਜਾਂ ਸੇਵਨ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਨਹੀਂ ਦੱਸਿਆ । ਐਮ. ਪੀ. ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿਹੜੀ ਖੋਜ ਦੇ ਅਧਾਰ ’ਤੇ ਇਹ ਬਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ  ? ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਲਗਦੀ ਕਿ ਜਨਤਾ ਦੁਆਰਾ ਚੁਣੇ ਹੋਏ ਨੇਤਾ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹਾਸੋ-ਹੀਣੇ ਬਿਆਨ ਦੇ ਕੇ, ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ’ਚ ਭਾਰਤ ਦਾ ਮਖੌਲ ਕਿਉਂ ਉਡਾਉਂਦੇ ਨੇ  ? ਜਨਤਾ ਵੀ ਗਲੋਬਲ – ਪਿੰਡ ਦੀ ਵਸਨੀਕ ਹੈ, ਜੋ ਦੁਨੀਆਂ ਜਹਾਨ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਰੱਖਦੀ ਹੈ । ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਠੀਕ ਰੱਖਣ ਵਾਸਤੇ ਵਰਜ਼ਿਸ਼, ਯੋਗਾ, ਆਯੂਸ਼ ਵਗ਼ੈਰਾ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਹਨ । ਜਦ ਬੀਮਾਰੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਬਖ਼ਸ਼ਦੀ । ਜੇਤਲੀ ਸਾਹਿਬ ਹੋਣ, ਗੋਆ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਮਨੋਹਰ ਪਰਿਕਰ ਜੀ ਤੇ ਭਾਵੇਂ ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਮੈਡਮ ਸੁਸ਼ਮਾ ਸਵਰਾਜ ਜੀ ਹੋਣ । ਇਲਾਜ ਵਾਸਤੇ ਸਭ, ਏਮਜ਼ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਜਾਂ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ’ਚ ਹੀ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਨਤਾ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤੇ ਹੋਏ ਟੈਕਸਾਂ ਦੇ ਸਿਰ ’ਤੇ । ਇਹ ਕਦੀ ਨਹੀਂ ਸੁਣਿਆ ਕਿ ਕਿਸੇ ਨੇ ਗਾਂ ਦੇ ਗੋਹੇ ਜਾਂ ਪਿਸ਼ਾਬ ਨਾਲ ਜਾਂ ਬਾਬਾ ਰਾਮ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਫਾਰਮੂਲਿਆਂ ਨਾਲ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾਇਆ ਹੋਵੇ ।

ਮਿਥਿਹਾਸ ਨਾ ਤਾਂ ਇਤਿਹਾਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਵਿਗਿਆਨ । ਸਮੁੰਦਰਾਂ ’ਤੇ ਪੁਲ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਪਲੈਨਰਜ਼ ਤੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕਿਵੇਂ ਬਣਦੇ ਹਨ । ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਾਮੇਸ਼ਵਰਮ ਤੋਂ ਸ਼੍ਰੀ ਲੰਕਾ ਦੇ ਮਨਾੜ ਦਰਮਿਆਨ, ‘ਰਾਮ ਸੇਤੂ’ ਜਾਂ ‘ਐਡਮਜ਼ ਬ੍ਰਿਜ’, ਮਿਥਿਹਾਸਕ ਕਥਾ ਅਨੁਸਾਰ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਜੀ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨਾਲ ਹਨੂਮਾਨ ਦੀ ਵਾਨਰ ਸੈਨਾ ਨੇ ਬਣਾਇਆ ਸੀ। ਚਟਾਨਾਂ ਤੇ ਪੱਥਰਾਂ ਦਾ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਇਹ ਤਕਰੀਬਨ ਪੰਜਾਹ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਲੰਮਾ ਕੁਦਰਤੀ ਲਾਂਘਾ (ਪੁਲ਼) ਹੈ । ਇਸ ਜਗ੍ਹਾ ’ਤੇ ਸਮੁੰਦਰ ਦੀ ਡੂੰਘਾਈ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੈ, ਸੋ ਜਹਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਲੰਘ ਸਕਦੇ । ਇਹਨਾਂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਲੰਘਾਉਣ ਲਈ ਇਕ ਬਹੁ-ਕਰੋੜੀ ‘ਸੇਤੂ ਸਮੁੰਦਰ’ ਨਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਾਸਤੇ ‘ਰਾਮ ਸੇਤੂ’ ਦੇ ਰਸਤੇ ’ਚ ਤਬਦੀਲੀ ਕਰ ਕੇ ਇਸ ਨੂੰ ਡੂੰਘਾ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਹੈ ਪਰ ਕੁਝ ਧਾਰਮਿਕ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਇਸ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਆਰਕੀਓਲੋਜੀਕਲ ਸਰਵੇ ਆਫ ਇੰਡੀਆ ਨੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਹਲਫਨਾਮਾ ਦੇ ਕੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਪੁਲ਼, ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ ’ਤੇ ਹੀ ਚੱਟਾਨਾਂ ਤੇ ਪੱਥਰਾਂ ਨਾਲ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਕਥਿੱਤ ਹਨੂਮਾਨ ਜੀ ਦੀ ਵਾਨਰ ਸੈਨਾ ਦੁਆਰਾ ਨਹੀਂ, ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਕੋਈ ਇਤਿਹਾਸਕ ਤੱਥ ਵੀ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ । ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਐਮ. ਪੀ. ਵਿਜੈ ਰੂਪਾਣੀ, ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ‘ਜ਼ਰਾ ਸੋਚੋ ਕਿ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਜੀ ਕੋਲ ਕਿੰਨੇ ਮਾਹਰ ਇੰਨਜੀਨੀਅਰਜ਼ ਹੋਣਗੇ ਜਿਹਨਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਤੇ ਸ਼੍ਰੀ ਲੰਕਾ ਦਰਮਿਆਨ ਰਾਮ ਸੇਤੂ ਬਣਵਾਇਆ ਸੀ…., ਤੇ ਇਹ ਪੁਲ ਬਣਾਉਣ ਵਾਸਤੇ ਗਾਲ੍ਹੜਾਂ ਨੇ ਵੀ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਸੀ।’

 ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਵਿਚ ਮਨੁੱਖੀ ਸੋਮਿਆਂ ਦੇ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਸਤਿਆ ਪਾਲ ਸਿੰਘ ਨੇ ਇਸੇ ਸਾਲ ਜਨਵਰੀ ਵਿੱਚ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀ ਇਕ ਵਿਗਿਆਨਕ ਕਾਨਫ੍ਰੰਸ ਦੇ ਸਮਾਗਮ ਦੇ ਮੌਕੇ ’ਤੇ ਮੁਖ ਮਹਿਮਾਨ ਵਜੋਂ ਆਪਣੇ ਭਾਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਸੀ, ‘ਮਨੁੱਖਾਂ ਦੀ ਉਤਪਤੀ ਬਾਰੇ ਡਾਰਵਿਨ ਦੀ ਥਿਊਰੀ, ਵਿਗਿਆਨਿਕ ਤੌਰ ’ਤੇ ਗ਼ਲਤ ਹੈ, ਇਸ ਨੂੰ ਸਕੂਲਾਂ ਤੇ ਕਾਲਜਾਂ ਦੇ ਸਿਲੇਬਸ ਤੇ ਕਿਊਰੀਕੁਲਮ ਵਿੱਚੋਂ ਕੱਢ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦੈ, ਕਿਸੇ ਨੇ ਵੀ ਬਾਂਦਰ ਤੋਂ ਬੰਦਾ ਬਣਦਾ ਨਹੀਂ ਵੇਖਿਆ। ਚਾਰਲਸ ਡਾਰਵਿਨ (1809-1882) ਬਾਰੇ ਮੰਤਰੀ ਜੀ ਤੇ ਇਸ ਕਥਨ ਦਾ ਸਾਇੰਸਦਾਨਾਂ ਤੇ ਖੋਜਕਾਰਾਂ ਨੇ ਬੜਾ ਗੰਭੀਰ ਨੋਟਿਸ ਲਿਆ ਸੀ । ਇੰਡੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਾਇੰਸ ਅਕੈਡਮੀ ਨੇ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ ਵਜੋਂ ਇਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹੋਏ ਪ੍ਰੋਟੈਸਟ ਵੀ ਕੀਤਾ ਸੀ ਤੇ ਪਟੀਸ਼ਨ ਵੀ ਪਾਈ ਸੀ ਕਿ ‘ਇਸ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦਾ ਅਕਸ ਖ਼ਰਾਬ ਕਰ ਦਿਤਾ ਹੈ।’

ਇਹ ਗੱਲ ਜੱਗ ਜ਼ਾਹਰ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨੇ 1974 ’ਚ, ਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ 1998 ਵਿੱਚ ਨਿਊਕਲੀਅਰ ਟੈਸਟ ਕੀਤੇ ਸਨ, ਪਰ ਸਾਡੇ ਮੈਂਬਰ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਸ਼੍ਰੀ ਰਮੇਸ਼ ਨਿਸ਼ਾਂਕ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ, ‘ਜਿਹੜੇ ਨਿਊਕਲੀਅਰ ਟੈਸਟ ਦੀ ਅਸੀਂ ਅੱਜ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਰਿਸ਼ੀ ਕਨਾਡ ਨੇ ਇਹ ਟੈਸਟ, ਕਈ ਵਰ੍ਹੇ ਪਹਿਲਾਂ ਕੀਤਾ ਸੀ । ਸਾਡਾ ਗਿਆਨ ਤੇ ਵਿਗਿਆਨ ਕੋਈ ਘੱਟ ਨਹੀਂ।’ ਕਨਾਡ ਰਿਸ਼ੀ, ਦੂਜੀ ਸਦੀ ’ਚ ਹੋਇਆ ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਇਕ ਹੋਰ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ, ‘ਹਸਤ ਰੇਖਾ ਤੇ ਕੁੰਡਲੀਆਂ ਦੀ ਸਾਇੰਸ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਹੋਰ ਕੋਈ ਸਾਇੰਸ ਨਹੀਂ । ਸਾਨੂੰ ਚਾਹੀਦੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਇਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰੋਮੋਟ ਕਰੀਏ।’

 ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਖੇਤੀ-ਬਾੜੀ ਮੰਤਰੀ ਰਾਧਾ ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ, ਬੀਜਾਂ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਵਧਾਉਣ ਬਾਰੇ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ‘ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਸੋਚ ਨਾਲ ਬੀਜਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਕਤੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ.., ਇਸੇ ਨੂੰ ਯੋਗਿਕ ਖੇਤੀ-ਬਾੜੀ ਦੀ ਵਿਧੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ- ਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਨਾਲ ਬੀਜਾਂ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਵਧਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।’ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਵੀ ਸਾਇੰਸ ਬਾਰੇ ਬੋਲਣੋ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਸਕੇ । ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ‘ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਖੋਜਕਾਰ, ਸੂਰਜ ਤੇ ਚੰਦਰ ਗ੍ਰਹਿਣਾਂ ਦੀਆਂ ਤਰੀਕਾਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਆਪਣੇ ਭਾਰਤ ’ਚ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਪੰਡਿਤ ਨੂੰ ਪੁੱਛ ਲਓ, ਉਹ ਪਚਾਂਗ ਖੋਲ੍ਹੇਗਾ ਤੇ ਫੱਟ ਦੱਸ ਦੇਵੇਗਾ ਕਿ ਕਦੋਂ ਗ੍ਰਹਿਣ ਲਗਣੈ।’ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਵਾਸੂਦੇਵ ਦੇਵਨਾਣੀ ਗ਼ੈਰ ਵਿਗਿਆਨਕ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ‘ਗਾਵਾਂ ਆਪਣੇ ਸਾਹ ਨਾਲ ਆਕਸੀਜਨ ਕੱਢਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਹਦੇ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖ ਸਾਹ ਲੈਂਦਾ ਹੈ।’ ਸਾਇੰਸਦਾਨਾਂ ਤੇ ਖੋਜਕਾਰਾਂ ਦੀ ਸਮਝ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੈ ਕਿ ਇਕ ਕਿਹੜੀ ਥਿਊਰੀ ਹੋਈ… ?

ਜਨਵਰੀ 2018 ’ਚ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਸਮਲਿੰਗਤਾ ਦੇ ਸਬੰਧੀ ਮਾਮਲੇ ਬਾਰੇ ਸੀਨੀਅਰ ਐਮ. ਪੀ. ਸ਼੍ਰੀ ਸੁਬਰਾਮਣੀਅਮ ਸਵਾਮੀ ਦਾ ਗ਼ੈਰ ਵਿਗਿਆਨਕ ਬਿਆਨ ਸੀ ਕਿ ਸਮਲਿੰਗਤਾ ਇੱਕ ਜੈਨੇਟਿਕ ਬੀਮਾਰੀ ਹੈ ਇਸ ਨੂੰ ਸੈਲੀਬ੍ਰੇਟ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ । ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਗਰਤਲਾ ਦੇ ਪ੍ਰਗਨਾ ਭਵਨ ਵਿੱਚ ਕੰਮਪਿਊਟਰਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਐਂਡ ਰਿਫਾਰਮਜ਼ ਵਿਸ਼ੇ ਸਬੰਧੀ, ਖੇਤਰੀ ਕਾਰਜਸ਼ਾਲਾ ਦੇ ਮੌਕੇ ’ਤੇ ਬੋਲਦਿਆਂ, ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ ਦੇ ਨਵੇਂ ਬਣੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਬਿਪਲਬ ਕੁਮਾਰ ਦੇਬ ਨੇ ਆਧੁਨਿਕ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਤੇ ਸੰਚਾਰ-ਤੰਤਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਤੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ, ‘ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਮਹਾਂ -ਭਾਰਤ ਵੇਲੇ ਵੀ ਹੈਗਾ ਸੀ।’ ਇਸ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਸਹਿਤ ਵਰਣਨ ਕਰਦਿਆਂ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ ਦੇ ਅਠਾਰਾਂ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਯੁੱਧ ਨੂੰ ਸੰਜੈ ਨੇ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਤਾਂ 50 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਬੈਠੇ, ਦਿਸ਼੍ਰਟੀ-ਹੀਣ ਰਾਜੇ ਧ੍ਰਿਤਰਾਸ਼ਟਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਸੀ । ਸੰਜੈ ਦੂਰ ਬੈਠ ਕੇ ਧ੍ਰਿਤਰਾਸ਼ਟਰ ਨੂੰ ਦੱਸ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਕੀ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਵੇਲੇ ਵੀ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਹੈਗੀ ਸੀ, ਇੰਨਟਨੈੱਟ ਤੇ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਮੌਜੂਦ ਸਨ; ਇਹ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਤਾਂ ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਧ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਖੋਜ ਲਈ ਗਈ ਸੀ ਤੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਇਨਫਰਮੈਟਿਕਸ ਸੈਂਟਰ ਉਸੇ ਨੂੰ ਹੀ ਵਰਤ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਮੈਂ ਇਸ ਸੈਂਟਰ ਨੂੰ ਵਧਾਈ ਦੇਂਦਾ ਹਾਂ ਪਰ ਤੁਸਾਂ ਇਸ ਦੀ ਕੋਈ ਖੋਜ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ, ਇਹ ਹਜ਼ਾਰ ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੀ ਖੋਜ ਹੀ ਤੁਸੀਂ ਵਰਤ ਰਹੇ ਹੋ । ਯੂਰਪ ਦੇ ਮੁਲਕ ਵੀ ਇਸ ਖੋਜ ਦਾ ਸਿਹਰਾ ਆਪਣੇ ਸਿਰ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ਪਰ ਅਸਲ ਵਿਚ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਸਬੰਧੀ ਇਹ ਖੋਜ ਕਈ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਸਾਡੀ ਹੀ ਹੈ । ਅਮਰੀਕਾ ਤੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਅਨੇਕਾਂ ਹੀ ਮਾਈਕਰੋਸੌਫਟ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਪਰ ਸਾਡੀ ਇਹ ਮਹਾਨਤਾ ਹੈ ਕਿ ਮਹਾਂਭਾਰਤ ਦੇ ਜ਼ਮਾਨੇ ਤੋਂ ਹੀ ਇਹ ਸਾਡੀ ਖੋਜ ਹੈ।

 ਬਾਰਡਰ ਤੋਂ ਚੀਨ ਦੀਆਂ ਫ਼ੌਜਾਂ ਨੂੰ ਭਜਾਉਣ ਬਾਰੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਵੈਮ ਸੇਵਕ ਸੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ‘ਜੇਕਰ ਸਾਰੇ ਭਾਰਤੀ ਰੋਜ਼, ਪੰਜ ਵਾਰ ਚੀਨ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਮੰਤਰ ਪੜ੍ਹਨ ਤਾਂ ਡਰੈਗਨ (ਚੀਨ) ਨੂੰ, ਬਾਰਡਰ ਤੋਂ ਖਦੇੜਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਹਿੰਦੂਆਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਮੁਸਲਮਾਨ ਵੀ ਨਮਾਜ਼ ਦੇ ਨਾਲ ਇਹ ਮੰਤਰ ਪੜ੍ਹਨ; ਮੰਤਰ ਹੈ – ਕੈਲਾਸ਼, ਹਿਮਾਲਿਆ ਔਰ ਤਿੱਬਤ, ਚੀਨ ਕੀ ਅਸੁਰੀ ਸ਼ਕਤੀ ਸੇ ਮੁਕਤ ਹੋ ।’ ਇਸ ਸੰਸਥਾ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਤੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਐਗਜੈਕਟਿਵ ਮੈਂਬਰ ਸ਼੍ਰੀ ਇੰਦਰੇਸ਼ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ, ‘ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਪੰਗਾ ਲੈਣ ਕਰ ਕੇ ਚੀਨ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕਈ ਦੋਸਤ ਗਵਾ ਲਏ ਹਨ ਜੋ ਹਿੰਸਾ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਨੂੰ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੱਕੇ ਮਿੱਤਰ ਬਣ ਰਹੇ ਹਨ ।

ਹੋਰ ਤੇ ਹੋਰ ਮਾਨਯੋਗ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਜੀ ਵੀ ਗ਼ੈਰ ਵਿਗਿਆਨਕ ਗੱਲ ਕਰਨ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਖੁੰਝਦੇ । ਮੈਡੀਕਲ ਸਾਇੰਸ ਦੇ ਅਤੀ ਮੁਹਾਰਤ ਵਾਲੇ ਵਿਸ਼ੇ ਪਲਾਸਟਿਕ ਸਰਜਰੀ ਬਾਰੇ ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ‘ਪਲਾਸਟਿਕ ਸਰਜਰੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਸ਼੍ਰੀ ਗਣੇਸ਼ ਜੀ ਦੇ ਜ਼ਮਾਨੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਹੋਈ ਸੀ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਵੀ ਕੋਈ ਐਸਾ ਮਾਹਰ ਪਲਾਸਟਿਕ ਸਰਜਨ ਹੋਵੇਗਾ ਜਿਸ ਨੇ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਧੜ ਉੱਤੇ ਹਾਥੀ ਦਾ ਸਿਰ ਲਗਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।’ ਅਡਵਾਂਸ ਜੈਨੇਟਿਕ ਇੰਨਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਬਾਰੇ ਐਸਾ ਹੀ ਗ਼ੈਰ ਵਿਗਿਆਨਕ ਬਿਆਨ ਹੈ, ‘ਮਹਾਂਭਾਰਤ ਬਾਰੇ ਸਾਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ ਕਿ ਕਰਣ ਮਾਂ ਦੇ ਪੇਟ ’ਚੋਂ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜਨਮਿਆ; ਉਹਦਾ ਜਨਮ ਨਿਯੋਗਾ ਵਿਧੀ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਸੀ ਤੇ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇਹ ਇਕ ਬੇਹੱਦ ਅਡਵਾਂਸ ਜੈਨੇਟਿਕ ਇੰਨਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ ’ਤੇ, ਵਧੀ ਹੋਈ ਆਬਾਦੀ, ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿੱਚ ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਤੇ ਵਾਹਨਾਂ ਦੇ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਰਸਾਇਣਾਂ ਵਾਲੇ ਧੂੰਏਂ ਅਤੇ ਜੰਗਲ ਕੱਟੇ ਜਾਣ ਕਰ ਕੇ, ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਦੇ ਕਲਾਈਮੇਟ ਤੇ ਮੌਸਮਾਂ ਵਿੱਚ ਆਈ ਤਬਦੀਲੀ ਬਾਰੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਜੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ‘ਪਿੱਛਲੇ ਤੇ ਹੁਣ ਦੇ ਕਲਾਈ-ਮੇਟ (ਬਰਸਾਤਾਂ, ਹੜ, ਸੋਕਾ, ਗਲੋਬਲ-ਵਾਰਮਿੰਗ, ਬਰਫ ਪੈਣੀ, ਭੁਚਾਲ, ਤੂਫਾਨ, ਟੌਰਨੀਡੋ ਆਦਿ) ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਨਹੀਂ ਆਈਆਂ, ਸਗੋਂ ਅਸੀਂ ਹੀ ਬਦਲੇ ਹਾਂ, ਸਾਡੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਹੀ ਬਦਲੀਆਂ ਹਨ।’ ਟੈਲੀਵਿਯਨ ਬਾਰੇ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ, ‘ਸਾਡੇ ਭਾਰਤ ਵਰਸ਼ ਦੇ ਰਿਸ਼ੀ ਮੁਨੀ, ਯੋਗਾ ਦੀ ਵਿੱਦਿਆ ਨਾਲ, ਦਿੱਵਯਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਯਾਨੀ ਦੂਰ-ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਹਾਸਲ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਸੀ, ਸੋ ਇਹਦੇ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸ਼ੱਕ ਨਹੀਂ ਕਿ ਟੈਲੀਵਿਯਨ ਦੀ ਕਾਢ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਇਸੇ ਦਾ ਹੀ ਹੱਥ ਹੈ।’

ਹੁਣੇ ਹੁਣੇ ਫਗਵਾੜੇ ਕੋਲ ਲਵਲੀ ਯਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਸੰਪੰਨ ਹੋਈ, 106ਵੀਂ ਇੰਡੀਅਨ ਸਾਇੰਸ ਕਾਨਫਰੰਸ, ਜਿਸ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਮੋਦੀ ਨੇ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਵਿੱਚ ਆਂਧਰਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਵਾਈਸ ਚਾਂਸਲਰ, ਜੀ. ਨਾਗੇਸ਼ਵਰ ਰਾਓ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸੰਬੋਧਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਗ਼ੈਰ ਵਿਗਿਆਨਕ ਗੱਲਾਂ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘ਕੌਰਵ ‘ਟੈਸਟ ਟਿਊਬ ਬੇਬੀ’ ਵਿਧੀ ਨਾਲ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਸਨ ਤੇ ਰਾਵਣ ਦੇ ਕੋਲ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਹਵਾਈ ਜਹਾਜ਼ ਸਨ।’ ਹਾਜ਼ਰ ਸਾਇੰਸਦਾਨਾਂ ਨੇ ਇਸ ਦਾ ਗੰਭੀਰ ਨੋਟਿਸ ਲਿਆ ਤੇ ਇੰਡੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਾਇੰਸ ਦੀ ਕਾਰਜ-ਕਾਰਣੀ, ਐਗਜ਼ੈਕਟਿਵ ਕੌਂਸਲ ਤੇ ਜਨਰਲ ਬਾਡੀ ਨੇ ਸਰਬ ਸੰਮਤੀ ਨਾਲ ਮਤਾ ਪਾਸ ਕਰ ਕੇ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ‘ਅਗੇ ਤੋਂ ਜਿਹੜਾ ਵੀ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗ਼ੈਰ ਵਿਗਿਆਨਕ ਗੱਲ ਕਰੇਗਾ ਉਸ ਨੂੰ ਸਟੇਜ ਤੋਂ ਲਾਹ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹਰੇਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਲੈਕਚਰ ਦੀ ਇੱਕ ਕਾਪੀ ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ ਨੂੰ ਦੇਣੀ ਪਵੇਗੀ ਤਾਂ ਕਿ ਵਿਗਿਆਨਕ ਕਾਨਫ੍ਰੰਸ ਦੇ ਮੰਚ ਤੋਂ ਗ਼ੈਰ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਗੱਲਾਂ ਨਾ ਹੋਣ।’ ਕਈ ਵਿਗਿਆਨਕਾਂ ਨੇ ਇਸ ਗੱਲ ’ਤੇ ਅਫ਼ਸੋਸ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਮੌਜਦਾ ਵਾਈਸ ਚਾਂਸਲਰ ਜੋ ਖ਼ੁਦ ਇੱਕ ਬਾਇਓਲੋਜਿਸਟ ਹੈ, ਐਸੀ ਗ਼ੈਰ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਤੇ ਬਿਲਕੁਲ ਹੀ ਨਾ-ਮੰਨਣਯੋਗ ਗੱਲ ਕਿਵੇਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ?

ਮਾਨਯੋਗ ਨੇਤਾਵਾਂ ਤੇ ਪੜ੍ਹਿਆਂ ਲਿਖਿਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਬੁੱਧੀ ਅਨੁਸਾਰ ਤੱਥਾਂ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਗੱਲਾਂ ਤੇ ਬਿਆਨ ਬਾਜ਼ੀ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ । ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਦੀ ਅਗਾਂਹ-ਵਧੂ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਿਅਕਤੀਆਂ (ਨੇਤਾਵਾਂ) ਦੇ ਮੁਖ਼ਾਰਬਿੰਦ ’ਚੋਂ ਨਿਕਲੀ ਛੋਟੀ ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਗੱਲ ਸਕਿੰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿਚ ਫੈਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਗ਼ਲਤ ਤੇ ਗ਼ੈਰ ਵਿਗਿਆਨਕ ਬਿਆਨ ਬਾਜ਼ੀ ਨਾਲ ਨੇਤਾ ਤੇ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਜਲੂਸ ਨਿਕਲਦਾ ਹੈ, ਮਖੌਲ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਨੇਤਾ ਖ਼ੁਦ ਸਿਆਣੇ ਨੇ, ਐਸੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਹੇਜ਼ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ।